پاورپوينت تاريخچه و اهميت كشت و خصوصيات گياهشناسي گندم
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته کشاورزی و محیط زیست (آموزش_و_پژوهش)
این فایل در قالب فرمت Power Point قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
وسعت زیاد سطح زیر کشت آن به دو دلیل :
اهمیت آن به عنوان یک منبع غذایی
تنوع پذیری ژنتیکی زیاد آن از نظر بهاره شدن و واکنش به فتوپریود
گندم شاید اولین گیاهی باشد که اهلی شده و گیاه مناطق معتدله است گندم از دوران های کهن پیش از تاریخ شناخته شده و خاستگاه آن را تاکنون روشن نکرده اند. عمده ترین کشورهای تولید کننده ی گندم
گندم گیاهی یکساله، تک لپه از خانواده گندمیان (Graminae=poaceae ) و جنس Triticum است گیاه آلوپلوئید و خودگشن می باشد. گونه های مهم و تجاری آن عبارتند از:T. aestivum (گندم نان) و T. durum (گندم ماکارونی) مهمترین گونه زراعی آن (Triticum aestivum) یا (Triticum vulgare) است که به گندم نانوایی مرسوم است. T. aestivum گندم هگزاپلوئید با سه ژنوم A، B،D و T. durum گندم تتراپلوئید با دو ژنوم A، B ژنوم A در گندم متعلق به گونه ی T. monococum و ژنوم D متعلق به گونه ی T. tauschii یا Aegilops squarrosa می باشد.
گل آذین گندم سنبله نامیده می شود که از تعدادی دسته های گل جدا از هم (سنبلچه) که توسط دو گلوم احاطه شده تشکیل شده است. هر سنبلچه از گندم نان 2 تا 5 گلچه دارد سنبله های گندم در نژاد های مختلف به حالت فشرده، نیمه فشرده، سست و یا نیمه سست بوده، رنگ سنبله نیز در ارقام مختلف از سفید تا قرمز تغییر می نماید. برخی از نژاد های گندم در انتهای پوشینه دارای تیغه ای باریک وگاهی بلند به نام ریشک بوده که برخی دیگر فاقد آن می باشند. گندم ها از نظر وضع ریشک به چهارگروه تقسیم می شوند: 1- گندم های ریشک بلند 2- گندم های ریشک کوتاه 3- گندم های بدون ریشک 4- گندم های اینفلاتوم گندم هایی که در انتهای پوشینه آنها زائده یا ریشک کوتاه وجود دارد که در واقع بالای سنبله ی آنها ریشک دار است.
گندم بر اساس سطوح پلوئیدی:
1- گندم های دیپلوئید: تعداد کروموزوم14= x2= n2، مانند، گندم تک دانه T. monococcum
2- گندم های تتراپلوئید: تعداد کروموزوم 28=x 4= n2 مانند، گندم دو دانه T. dicoccum ، گندم سنگی T. durum ، گندم لهستانی T. polonicum ، گندم تیموفیوی T. timopheevi و گندم مرغدانه T. turgidum
3- گندم های هگزاپلوئید(معمولی): تعداد کروموزوم 42 = x6= n2 مانند، گندم سفت یا متراکم T.compactum، گندم تابستانی (گندم نانوایی) T. aestivum و گندم ترد T. spelta
سازگاری گندم
گندم گیاه مناطق معتدله است و برای مناطق با عرض جغرافیایی 30 تا 50 درجه شمالی و 25 تا 40 درجه عرض جنوبی مناسب است.
دو فاکتور اصلی تولید گندم زمستانه را محدود می کند:
فاکتور اول توانایی زمستان گذرانی در عرض های جغرافیایی بالا
فاکتور دوم نیاز بهاره سازی یا اثر متقابل درجه حرارت سرد و فتوپریود در عرض های جغرافیایی پایینتر می باشد.
نیاز بهاره سازی در گندم
سازگاری گندم بوسیله ی سه گروه از فاکتور های ژنتیکی کنترل می شود عبارتند از
ژن های ورنالیزاسیون یا نیاز بهاره سازی (VRN)، ژن های فتوپریود یا حساسیت به طول روز (Ppd) و ژن های کنترل کننده ی زود رسی ذاتی(Eps)
نیاز بهاره سازی عبارت است از یک دوره ی طولانی در معرض دماهای پایین قرار گرفتن بذور یا گیاهچه ها در مراحل اولیه ی رشد می باشد.
واریته های زمستانه یا به عبارتی غلات زمستانه برای وارد شدن به فاز زایشی و در نتیجه گلدهی نیاز به دماهای پایین برای بهاره سازی دارند.
بهاره سازی پاسخ کمًی پاسخ گلدهی در غلات را برانگیخته می کند و به دما و زمان بستگی دارد و اثر آن جمع پذیر است