پاورپوينت ساختار و طبقه بندي نمانودها (هرقولوژیو)
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته کشاورزی و محیط زیست (آموزش_و_پژوهش)
این فایل در قالب فرمت Power Point قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
بسم الله الحمن الرحیم
بخش 1:ساختار و طبقه بندی
مقدمه
نماتدها جانورانی پرسلولی
دارای حفره کاذب
کرمی شکل،بدون بند،رشته مانند با تقارن جانبی
99درصد بدنی استوانه ای،باریک و بلند
دارای دستگاه گوارشی و تولیدمثلی اند.
در شاخه جداگانه Nematoda یا Nemata.
در اغلب محیطهای زیستی وجود دارند،اساسا آبزی اند.
برای نقل وانتقال وابسته به رطوبت
خاکهای شنی بهترین محیط برای نماتدهای خشکی
اکثرا بصورت آزاد و غیر انگل،درصد کمی پارازیت و تقریبا 15 درصد گیاهی
از نظر تعداد و تنوع بعد از حشرات در رده دوم
در چرخه زندگی دارای 6 مرحله:تخم،4 مرحله لاروی،بالغ.
دارای حرکات موج دار در سطح پشتی شکمی.
در نماتدهای انگل گیاهی،همه اکتوپارازیتهای مهاجرریشه ها در سراسر سیکل زندگیشان کرم مانند
بدن تقسیم شده به پشتی،شکمی و دو بخش جانبی
منافذ دفعی-ترشحی،ولوا و مقعد ماده یا دهانه کلوآک نرها همه در جهت شکمی
سوراخهای آمفیدها،دایریدها و فازمیدها در مناطق جانبی.
دیواره بدن شامل:کوتیکول،اپیدرم وعضلات بدنی.
Anguina triticiاولین نماتد انگل گیاهی کشف شده توسط Needhamدر1743
بزرگترین نماتد انگل گیاهی Longidoridae 12 میلیمتر طول
کوچکترین نماتد انگل گیاهی Paratylenchus nanus نماتدمیخی0.3 میلیمتر.
مورفولوژی عمومی: کوتیکول بدن نماتد:
لایه غیرزنده و غیرسلولی.
از ساده تا بسیار پیچیده متغییر
اندام حسی در روی پوست.
منافذ دهان،آمفیدها،فازمیدها،S-E،ولوا،مقعد یا کلوآک و... را می پوشاند
نقش در حفظ شکل بدن پس از طویل شدن جنینی
نقش در تشخیص نماتدها،در حرکت
مرز بین داخل و خارج بدن
نیمه تراوا،در ترشح یا جذب مواد.
شامل 3لایه:cortex epicoticul،matrix exocoticul،basal layer.
فراساختار کوتیکول:
دارای 4بخش: 1-اپی کوتیکول،2-ناحیه قشری،3-منطقه میانه،4-منطقه پایه.
اپیدرم
بعد از کوتیکول و زنده.
نقش آن ترشح کوتیکول و مسئول معماری کلی
دارای یک لایه نازک و 4برآمدگی داخلی به شکل کوردهای طولی و دوتا جانبی
کوردها بدن را به4قسمت تقسیم می کنند.
اپیدرم می تواند سلولی باشد،تاحدی سلولی یاسینسیشال(Tylenchomorpha)
ساختار اپیدرم ممکن است تغییرات برجسته ای در طول نمو نشان دهد
شامل:غدد اپیدرمی،غدد وابسته به دم و غده شکمی سیستم دفعی-ترشحی
دربرخی از نماتدهای آبزی،واکوئلهای موجود در کورد اپیدرمی به عنوان یک اسکلت هیدروستاتیک عمل می کند.
حفره کاذب
یک ساختار ثانویه فاقد مزانتر.
آراسته شده توسط عضلات بدنی و لایه پایه ای که کوردهای اپیدرم رامی پوشاند.
با مایعی پرشده و دارای اندامهای داخلی و برخی از سلولهای آمیبی بزرگ .
در تعداد،اندازه وشکل متنوع اند.
عملکردشان شامل:تنظیم اسمزی،ترشح و حمل ونقل مواد.
حفره عمومی توسط لایه مزودرم کاملا پوشیده نشده.
اعمال مایع بخشی از سیستم اتساع فشار،برخی عملکرد گردش خون را دارند.
ناحیه سر و Sensilla جلویی
حضور 6لب در اطراف منفذ دهان(2زیرپشتی،2زیرشکمی و 2لب جانبی).
لبها یا از هم جدا یا ترکیب شده اند.
محوطه اطراف روزنه دهان ممکن است در یک دهان متفاوت باشد.
ناحیه لب دارای sensilla جلویی،هریک متشکل از یک نورون و بخشهای غیرعصبی تشکیل شده توسط 2سلول اپیدرمی،سلول حفره ای و سلول غلاف.
نماتدها دارای 12sensilla لبی و4sensilla وابسته به سردر3دایره کوچک.
4sensilla سر بصورت 2طرفه.(2کنارپشتی،2کنارشکمی).
6sensillaلبی داخلی از اطراف کوتیکول سرتوسط یک منفذ انتهایی بصورت پاپیلا جلو آمده اند.
Sensilla لبی داخلی دارای2 گیرنده مویی اند.
2اندام پذیرنده شیمیای،آمفیدها عقبترند نسبت به 3دایره کوچکsensillaجلویی
هرلب حامل یک sensillium روی محور شعاعی.
آمفیدها بزرگترین گیرنده های شیمیایی اند.
قسمتهای اصلی یک آمفید:روزنه،حفره،کانالهاوfuses یا کیسه sensillar.(1.4)
بخش انتهایی آمفید حفره است.(1.3f)
دهانه آمفید درشکل متنوع.
درTylenchomorpha الگوهای لب و ترتیب sensillaجلویی و آمفیدها از ویژگیهای مهم در شناسایی و تجزیه و تحلیل روابط.
سیستم عصبی مرکزی
حلقه عصبی معمولا اطرف Isthmus مری اند به ندرت در روده.
حلقه عصبی به چند گره(گانگلیا)متصل است.
اعصاب آمفید دارای ارتباط غیرمستقیم با حلقه های عصبی.
از اعصاب طولی عقبی،عصب جانبی شامل تعدادی گره،مانند گره های لومبار در منطقه دم.
عصب شکمی دارای زنجیره ای از گره.
اعصاب پشتی و زیرمیانه فاقد گره عقبی اند.
عقبتر از حلقه عصبی،اعصاب طولی توسط بندها به یکدیگر متصل اند.
بند شکمی کناری بندی مهم است که بهHemizonidشناخته شده.
سیستم عصبی وابسته به مری و محیطی:
دستگاه عصبی محیطی متشکل از یک شبکه مشبک مانند از اعصاب که متصل به اندامهای حسی، مو و پاپیلا.
فازمیدها دارای ساختاری از یک sensillium،گیرنده موداراست در اتصال باز با محیط ازطریق یک منفذ.
مری دارای سیستم عصبی احشایی خاص خود با سلولهای عصبی،فرایندها و گیرنده ها،همچنین به حلقه عصبی متصل است.
دستگاه گوارش:
متشکل از 3منطقه:stomodeum،mesenteron،proctodeum.
از ابتدا تا انتها:روزنه دهان و لبهای اطرافش،محفظه دهان،مری،روده،رکتوم یا راست روده و مخرج
. Stomodeumاز mesodermalخارجی مبدا
Mesenteron یا روده دارای منشا اندودرمی
Proctodeumیا راست روده از اکتودرم
تنوع محفظه دهانی و مری مهمترین ویژگی جهت رده بندی نماتدهاست.
Stomodeum
شامل:دهانه دهان،stoma
(متشکل ازcheilostomeوpharyngostom)،مری و کاردیا.
محفظه دهان به 3صورت:odontostyletدرDorylaimidae
Onchiostyletدر Trichodoridae
Stomatostyletدر راسته Tylenchida،Aphelenchida(نماتدهای انگل گیاهی)
مری دارای 4بخش:Procorpus،metacorpus(median bulb)،Ithsmus، Terminal bulb(basal bulb).
مقطع عرضی مری مثلثی است.قاعده مثلث به پشت و راس آن به شکمی.
سیستم دفعی ترشحی :
این سیستم یا:غده ای(متشکل از یک سلول یا غده شکمی متصل به منافذ شکمی با یک مجرا)ویا لوله ای(متشکل از یک سلولHشکل با کانالهای طولی در کوردهای جانبی که پیوسته اند بایک مجرای عرضی ومتصل به منفذ این سیستم با یک مجرای میانی).
منفذ ترشحی درسطح شکمی قرار داردو هم سطح مری در موازاتIsthmus.
دررده Adenophoreaاین سیستم بسیارساده وتنها ازیک سلول ومجرایی ساده تشکیل شده وگاهی فاقد آن است.
درردهSecernentea این سیستم نسبتا پیشرفته و لوله ای به اشکال مختلف.
نوع تولیدمثل و دستگاه تولیدمثل:
بیشتر نماتدها دوپایه اند(دارای جنسهای مجزا).
روشهای تولیدمثل:
برخی Hermapherodit(دوجنسه)مانندCaenorhabditis elegans.
یک روش جفتگیری نر و مادهAmphimixis.در مولد سیست.
Parthenogenesis بکرزایی.بدون وجود نر.درMeloidogyne.
Pseudogamy جفتگیری کاذب.درنماتدهای انگل گیاهی.
Heterogamyدر قسمتی از زندگی جفتگیری نروماده و قسمتی هرمافرودیت. در نماتدهای انگل حشرات.
نماتدها معمولا تخمگذارند اما برخی زنده زا هستند.
دستگاه تولیدمثلی ماده:
ممکن دارای 1 (prodelphic,monodelphic) یا 2 لوله جنسی( didelphic, amphidelphic).
در نماتدهای دو لوله شامل:ناحیه تولید تخمک،رشد تخمک،مجرای عبورتخمک،کیسه ذخیره اسپرم، بازوی رحم،واژن و مخرج یا شکاف تناسلی.
در نماتدهای 1لوله علاوه بر آنها در انتهادارای کیسه عقبی رحم.
درنماتدهای دارای 1لوله شکاف تناسلی درانتهای بدن.
در نماتدهای دارای 2لوله در وسط بدن.
دم در نماتدها:
از مخرج تا انتهای بدن است.
شکل و اندازه ووضعیت انتهای دم در شناسایی نماتد نقش دارد.
انتهای دم:کروی،نوک تیز،دارای زوائد،صاف یا شیاردار.
دم نخی،دم مخروطی،دم استوانه ای،دم نیمه استوانه ای،دم چماقی
مراحل سیکل زندگی:
نماتدها دارای 1مرحله تخم،4مرحله لاروی و 1مرحله بلوغ.
4بار پوست اندازی و 4سن لاروی دارند.
از تخم تا تخم بسته به نوع نماتد و شرایط محیطی متفاوت است.
غذا و دما خیلی مهم.
تخم معمولا استوانه ای بایک کوریون با ضخامت مختلف.
تخم ممکن تکی یا توده ای،درون یک کیسه ژلاتینی ویا در کیست سخت بدن ماده مرده باشد.
طبقه بندی نماتدها:
به طور مرسوم براساس صفات ریخت شناختی مورفولوژیکی به دو رده:
Adenophorea,Secernentea
حدود 20 راسته در این در رده.
4راسته نماتدهای انگل گیاهی: 2تا درردهSecernentea : Tylenchida, Aphelenchida.
2تا در رده Adenophorea:Dorylaimida,Triplonchida .
طبقه بندی نماتدها درحال حاضر مربوط به فیلوژنی مولکولی.
برای نماتدهای انگل گیاهی،جدیدترین طرحهای کلاسیک:
صدیقی برایTylenchina ،هانت برای AphelenchoideaوLongidoridae وهانت ودکرامر برای Trichodoridae.