فایل بررسی تحولات کالبدی و کارکردی مبادی ورودی شهری
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته جغرافیا (آموزش_و_پژوهش)
این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
چکیده
در گذشته های نه چندان دور فضای ورودی شهر به مثابه اولین فضای شهری، نخستین تصویری از شهر بود که در ذهن مسافران شکل می گرفت. لذا این فضاها نه تنها از کیفیات فضایی بالایی بر خوردار بودند بلکه جزء ویژگی های شاخص شهرها بودند. امروزه با گسترش شهرها و ظهور وسایل نقلیه، ورودی شهرها به فضایی بی کیفیت برای تردد سواره و استقرار کاربری های وابسته به آن و همین طور کاربری های ناسازگار با محیط شهری که از شهر بیرون رانده شده اند، تبدیل گشته است. بدین ترتیب فضای ورودی بسیاری از شهرهای کشورمان با افت شدید کیفی از جمله کیفیات ادراکی – بصری به عنوان مهمترین عوامل سازنده توقعات موردی از ورودی شهرها مانند خوانایی، پذیرندگی، هویت مندی، تبدیل پذیری و خاطره انگیزی مواجه است. بنابراین بررسی و کشف این کیفیات در مبادی ورودی شهرها و ارائه راهبرد هایی جهت ساماندهی آن ها، نقش تعیین کننده ای در حصول و ارتقاء جایگاه این فضاهای شهری دارد. هدف این تحقیق بررسی تحولات کالبدی و کارکردی مبادی ورودی غرب شهر بندرانزلی به عنوان یک شهر توریستی و دانشگاهی است. بدین منظور از روش های توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی های میدانی است. نتایج تحقیق حاکی از این است که بر اساس شاخص سازگاری کاربری های اراضی، 28 درصد کاربری ها در قسمت ورودی بندرانزلی – رضوانشهر ناسازگارند. وضعیت پوشش گیاهی (فضای سبز شهری) نیز در این ورودی بسیار ضعیف و بدون برنامه ریزی شده است. در زمینه تابلوهای اطلاع رسانی شهری بخصوص تابلوهای تجاری و خدماتی به دلیل تنوع و کثرت، دچار آشفتگی بصری است، و عدم وجود جداره مشخص به ویژه جداره نرم (فضاهای سبز) که از ویژگی پهنه های خارجی ورودی در شهرها می باشد- در این میان پهنه خارجی ورودی، موجب تعریف نامناسب لبه ها در اطراف محور و رفیوژ میانی گشته و در تصویر ذهنی افراد از ورودی شهر تاثیر منفی می گذارد. و فضاهای سبز و بدون کاربری در مسیر ورودی رها شده. در پایان، راه کارها و پیشنهادهایی برای برنامه ریزی سیما و منظر ورودی و بررسی تحولات کالبدی و کارکردی محدوده ورودی شهر ارائه شده است.
واژه های کلیدی: تحولات کالبدی منظر شهری، ورودی شهری، کاربری های ناسازگار، شهر بندرانزلی
عنوان صفحه
چکیده 1
مقدمه 2
? فصـل اول: کلّیات تحقیق
1-1 بیان مسئله 5
1-2. ضرورت و اهمیت تحقیق 7
1–3. اهداف تحقیق 8
1–4. سئوال های اساسی تحقیق 8
1–5. فرضیه های تحقیق 8
1–6. موانع و محدودیت های تحقیق 9
1–7. محدوده مورد مطالعه 9
1–8. سازماندهی تحقیق 10
1–9. واژه ها و مفاهیم 10
? فصـل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
2-1. پیشینه تحقیق 14
2–2. مفاهیم پایه ای 16
2-2-1. مفهوم شهر 16
2-2-2. مفهوم کالبد شهر 17
2-2-3. مفاهیمی پیرامون توسعه کالبدی شهر 17
2-2-4. فضای شهری و توسعه فضایی 17
2-2-5. فضا و فضای شهری 17
2-3. ورودی 18
2-4. تعریف فضای ورودی شهر 18
2-4-1. عوامل موثر در طراحی فضای ورودی موفق 19
2-5. مفهوم کیفیت محیط شهری 20
2-5-1. مدل جان لنگ: نیازهای انسانی 20
2-5-2. مدل "کانتر" : مولفه های مکان 20
2-5-3. مدل جان پانتر 21
2-5-4. مولفه های کیفیت 21
2-6. عملکرد (کارکرد) و کالبد محیط 22
2-7. عملکرد ورودی شهر 22
2-7-1. ویژگی های عملکردی ورودی شهر 22
2-7-2. اصول عملکردی ورودی ها 22
2-7-3. مولفه های عملکردی 22
2-7-4. تاثیر سرعت بر عملکرد ورودی شهرها 23
2-7-5. ارتقاء مولفه های عملکردی در ورود به شهر 24
2-8. مولفه کالبدی 24
2-8-1. عوامل تاثیرگذار بر کالبد و ظاهر ورودی شهر 24
2-8-2. هویت کالبدی 25
2-8-3. ورودی شهر امروز صحنه تناقص و تضاد 25
2-9. انواع ورودی های شهری 27
2-9-1. ورودی شهر- خیابان 28
2-9-2. ورودی شهر- ایستگاه راه آهن 29
2-9-3. ورودی شهر – فرودگاه 29
2-10. سلسله مراتب کارکردی – مکانی ورودی ها 30
2-10-1. حوزه های فضای ورودی شهر 30
2-10-2. روشهای ارزیابی کاربری اراضی شهری 32
2-11. ساماندهی شهری 37
2-12. نظریه پردازان جهانی 37
2-12-1. جان راسکین (1900-1818) 37
2-12-2. کامیلوبویی تو (1914-1836). 38
2-12-3. کامیلو سیت (1903-1843) 38
2-12-4. پاتریک گدس 38
2-13. نگاهی به گذشته، حال و آینده ورودی شهرها 39
2-14. تجارب جهانی ساماندهی ورودی 43
2-14-1. لستر 44
2-14-2. وین 45
2-14-3. آمستردام 47
2-15. سابقه برنامه ریزی و طرح های ساماندهی مبادی ورودی در ایران 49
2-15-1. طراحی مبادی ورودی شهر آمل 50
2-15-2. شیراز 52
2-15-3. مشگین شهر 54
2-15-4. جیرفت 56
2-15-5. تبریز 56
2-15-6. کلاچای 58
2-15-7. قزوین 59
2-15-8. ورودی غربی تهران 61
2-15-9. نصب دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی 65
2-15-10. دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار رشت 66
2-16. دیدگاه ها و نظریات شهری 67
2-16-1. نظریه مدرنیسم 67
2-16-2. نظریه پست مدرنیسم 68
2-16-3. نظریه توسعه پایدار شهری 68
2-16-4. مکتب ترقی گرایی 70
2-16-5. مکتب ساختارگرایی{ structuralist school } 70
2-16-6. دیدگاه سازمان دهی زمین و تفکیک اراضی 71
2-16-7. دیدگاه استفاده از طرح جامع در تغییرات کاربری اراضی 72
? فصـل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش‌ها
3 –1. روش شناسی تحقیق 74
3–1 –1. روش اجرای تحقیق 74
3–1 –2. شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات 74
3 –1–3. ابزار گردآوری اطلاعات 74
3 –1 –4. جامعه آماری 74
3 –1 –5. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 75
3-2. ویژگی‌های جغرافیایی شهر مورد مطالعه 75
3-2-1. موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی 75
3-2-2. توپوگرافی 77
3-2-3. ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی 80
3-2-3-1. درجه حرارت 80
3-2-3-2. بارندگی 80
3-2-3-3. رطوبت نسبی 81
3-2-4. منابع آب 81
3-2-5. خاک شناسی 82
3-2-6. پوشش گیاهی 82
3-3. تاریخچه شهر بندر انزلی 83
3-3-1. جمعیت و خانوار 86
3-3-2. ساختار جنسی و سنی جمعیت 86
3-3-3. حرکات جمعیتی (مهاجرت) 87
3-3-4. زبان و مذهب 89
3-3-5. سواد 89
3-3-6. ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی 90
3-3-6-1. جمعیت فعال و غیر فعال 90
3-3-6-2. جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت 91
3-3-6-3. حدود کلی تراکم جمعیت شهر بندرانزلی 92
3-3-6-4. فعالیت‌های بندرگاهی 93
3-4. سیمای کالبدی شهر بندر انزلی 94
3-4-1. محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی بر حسب مساحت و جمعیت 95
3-4-2. کاربری اراضی شهر بندر انزلی 99
3-4-3. طرح تفصیلی توسعه کالبدی شهر بندر انزلی 103
? فصـل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق
4–1. مقدمه 106
4-2. محدودیت ها و امکانات توسعه کالبدی شهر بندرانزلی 107
4-2-1. محتوای اصلی یا اساس طرح جامع شهر بندرانزلی 109
4-2-2. مشخصات ساختی و کالبدی شهر بندرانزلی 109
4-2-3. حوزه عملکردهای اصلی شهر بندرانزلی 110
4-2-4. تحولات کالبدی و کارکردی شهر بندرانزلی........ 110
4-2-5. حریم شبکه های ارتباطی 112
4-2-6. مقررات مربوط به همجواری و دسترسی های مجاز کاربری های مختلف 112
4-3. پهنه های فضای ورودی شهر 113
4-4. توقعات موضوعی از ورودی 114
4-4-1. تبدیل پذیری 115
4-4-2. نفوذ پذیری 123
4-5. توقعات موردی از ورودی 128
4-5-1. پذیرندگی 129
4-5-1-1. بررسی امکانات مسافرین 133
4-5-1-2. دلبازی 136
4-5-2. خوانایی 141
4-5-2-1. وضوح مسیر 142
4-5-2-2. راهبری 148
4-5-2-3. نظم 150
4-5-3. تشخص 153
4-6. پوشش گیاهی 159
4-7. مبلمان شهری 159
4-8 . حفظ نقاط طبیعی 160
4-9. کفپوش مسیر سواره 161
4-10. تحلیل ویژگی های ورودی شهر بندرانزلی از سمت غرب با تکیه به تکنیکSWOT 162
? فصـل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادها
5-1. آزمون فرضیه ها 168
5-2. نتیجه گیری 172
5-3. پیشنهادهای تحقیق 173
منابع و مأخذ 175
فهـرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1: مولفه های کیفیت محیط 21
جدول 3-1: جمعیت و خانوار شهرستان بندر انزلی 86
جدول 3-2: ترکیب جنسی و سنی جمعیت شهرستان بندر انزلی 86
جدول 3-3: مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی 88
جدول 3-4 : علل مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی در دهه 1385- 1375 88
جدول 3-5 : تعداد باسوادان در جمعیت 6ساله و بیشتر شهرستان بندر انزلی، 1385 89
جدول 3-6 : توزیع نسبی جمعیت 10ساله و بیشتر شهر بندر انزلی برحسب وضع فعالیت 90
جدول3-7 : توزیع نسبی جمعیت10ساله و بیشتر شهر بندرانزلی برحسب نوع فعالیت و به تفکیک جنس 91
جدول3-8: توزیع نسبی برآوردشاغلان10 ساله و بیشتر برحسب بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات 91
جدول 3-9 تراکم ناخالص جمعیتی پیشنهادی طرح جامع و مقایسه آن با وضع موجود 93
جدول 3-10. محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی برحسب مساحت و جمعیت 96
جدول 3-11: سطوح کاربری‌های موجود در شهر بندر انزلی 99
جدول 3-12: سطوح کاربری‌های مختلف، تعداد و سهم آنها در شهر بندرانزلی سال 1389 101
جدول 4-1 انواع دیدها در ورودی شهر 138
جدول 4-2 اهداف، راهبردها و سیاست های ورودی شهر 154
جدول4-3 تبدیل پذیری 162
جدول 4-4 نفوذپذیری 163
جدول4-5 پذیرندگی 164
جدول4-6 خوانایی 165
جدول 4-7 تشخص 166
فهـرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 3-1: ترکیب سنی شهر بندر انزلی – سال 1385 87
نمودار 3-2: وضعیت جمعیت فعال و غیرفعال شهر بندرانزلی ـ سال 1385 90
نمودار 3-3: جمعیت فعال شهر بندر انزلی، 1385 92
نمودار 3-4: مساحت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی بر حسب هکتار 97
نمودار 3-5: جمعیت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی 97
نمودار 5-1: سنجیدن به ویژگی های مبادی ورودی 170
فهـرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 2-1 دروازه های قدیم ایران 40
تصویر 2-2 ورودی کنونی شهر لستر از جنوب شرق 45
تصویر 2-3 قسمتی از ورودی شهر وین 46
تصویر 2-4 قسمتی از ورودی شهر آمستردام 49
تصویر 2-5 ورودی شهر آمل 50
تصویر 2-6 دروازه قرآن شیراز 53
تصویر 2-7 طرح های المان ورودی شمالی شیراز 54
تصویر 2-8 ورودی مشگین شهر 55
تصویر 2-9 نماهای ورودی مشگین شهر 55
تصویر 2-10 نماهای ورودی محور ترانزیتی کرمان- جیرفت 56
تصویر2-11 نماهای ورودی پل امام علی(ع) شهر تبریز 58
تصویر 2-12 طرح ورودی شهر قزوین از سمت تهران 61
تصویر2-13 تعیین محدوده طراحی و همنشینی آن با یکدیگر 62
تصویر 2-14 تعیین امتداد مسیر با توجه به مناظر تشکیل دهنده در ورودی غربی تهران 63
تصویر 2-15 دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی 66
تصویر 2-16 نصب دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار از سمت خمام 67
تصویر 3-1 نمایی از محدوده بندر و گمرکات انزلی 94
تصویر 4-1 نماهای مسکونی گل های بهشت و آپارتمان های شرکت نفت در محدوده مورد مطالعه 111
تصویر 4-2 نمایی از پروژه کنارگذر شرق به غرب انزلی 112
تصویر 4-3 نمایی از احداث واحدهای آپارتمانی مسکونی مهر 112
تصویر4-4. تغییر بافت پس مسیر ورودی 118
تصویر4-5. نسبت عرض مقطع به ارتفاع بدنه در ابتدا و انتهای ورودی 119
تصویر 4-6. سد معبر توسط لوازم ساختمانی برای شاخص کردن ملک تجاری 120
تصویر4-7. تابلوهای هشدار دهنده کاهش سرعت 121
تصویر4-8. قدرت انتخاب مسیر در مسیر تندرو به سمت میدان پرستار و ساحل دریا 122
تصویر 4-9. بسته شدن انتهای دید 125
تصویر 4-10. قرارگیری مشاغل نامتناسب با ورودی در حاشیه مسیر 126
تصویر 4-11. قرارگیری کاربری های ناسازگار 126
تصویر 4-12. نمایی از ریختن زباله در اطراف مسیر ورودی 127
تصویر 4-13. عدم توقف خودروها در حاشیه باند سواره و هجوم به سمت مسیر عبور پیاده 128
تصویر4-14. پل هوایی در مسیر ورودی 129
تصویر4-15. ایجاد دور برگردان در باند تندرو 130
تصویر 4-16. توقف وسایل نقلیه در مسیر پیاده رو 131
تصویر 4-17. عدم ایجاد یا تخریب کفپوش پیاده رو 131
تصویر 4-18. سرویس بهداشتی در انتهای مسیر ورودی 133
تصویر 4-19. نمونه هایی از واحدهای پذیرایی مناسب و نامناسب در مسیر ورودی مورد مطالعه 134
تصویر 4-20. مرکز بهداشتی آموزشی و درمانی موجود در مسیر ورودی 135
تصویر4-21. محلی که در ورودی پوشش گیاهی در دو طرف مسیر موجود می باشد 136
تصویر 4-22. سلیقه ای بودن کاشت گیاهان در بلوار ورودی 137
تصویر 4-23. رها شدن فضاهای سبز و بدون کاربری در پی عدم صرفه اقتصادی در استفاده آنها 137
تصویر 4-24. ساختمان های با ارتفاع بلند به عنوان یک عنصر شاخص شهری 140
تصویر 4-25. نور پردازی در بلوار مسیر ورودی 143
تصویر 4-26. سلیقه ای بودن نورپردازی در مسیر پیاده رو 143
تصویر 4-27. موانع مزاحم در مسیر ورودی 145
تصویر 4-28. ایجاد ناهمواری در مسیر ورودی 146
تصویر 4-29. تابلوهایی هشداردهنده راهنمایی 147
تصویر 4-30. جداکننده مسیر سواره و پیاده در مسیر ورودی 147
تصویر 4-31. وضوح و قابلیت خروجی ها و تقاطع 148
تصویر 4-32. عدم رعایت تقارن در بدنه ورودی 150
تصویر 4-33. رها شدن فضا درست پشت تابلوی ورودی 151
تصویر 4-34. تغییر کاربری کشتارگاه سابق انزلی در مسیر ورودی به ساختمان اداری شهرداری تصویر. 156
تصویر 4-35. کیفیت پایین بدنه ورودی 158
تصویر 4-36. نمونه ایستگاه اتوبوس در مسیر ورودی 160
تصویر 4-37. کیفیت پایین مسیر سواره و درپوش های فاضلاب شهری 161
فهـرست نقشه‌ها
عنوان صفحه
نقشه 1-1 محدوده مورد مطالعه در شهر بندرانزلی 9
نقشه 2-1 پل های در دست احداث ورودی شرقی تبریز 57
نقشه 3-1 موقعیت شهر بندرانزلی در تقسیمات کشوری 76
نقشه 3-2 نواحی سه گانه شهر بندرانزلی 78
نقشه 3-3 پوشش زمین در شهرستان بندرانزلی 79
نقشه 3-4 توسعه تاریخی شهر بندرانزلی در دوران های مختلف 85
نقشه 3-5 وضعیت ناحیه ها و محله های شهربندرانزلی 98
نقشه 3-6 پهنه بندی اراضی شهر بندرانزلی. 1389 100
نقشه 4-1 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران (جامع) شهر بندرانزلی 108
نقشه 4-2 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران محدوده مورد مطالعه 111
نقشه 4-3 پهنه های فضای ورودی شهر 114
نقشه 4-4 طول مسیر ورودی 116
نقشه 4-5 محل قرارگیری تابلوی کنونی ورودی شهر و مسیر انتهای دید 117
نقشه 4-6 امتداد کاربری های دو طرف ورودی در ورودی 123
نقشه 4-7 تغییر مقیاس کاربری ها درشت دانه و ریزدانه در میسر ورودی 124
نقشه 4-8 کاربری اراضی مسیر ورودی 132
نقشه 4-9 واحدهای تجاری عرضه محصولات غذایی و جاگذاری آنها 134
نقشه 4-10 سکانس بندی مسیر ورودی و آزاد بودن انتهای دید 141