تعیین شرابط آبشستگی موضعی اطراف سری آبشکن های L شکل
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته عمران و نقشه برداری (آموزش_و_پژوهش)
این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
فصل اول:
کلیات
1-1. مقدمه 1
1-2. مرفولوژی رودخانه 2
1-2-1. تثبیت بستر رودخانه 3
1-2-2. تثبیت دیواره رودخانه 4
1-2-3. علل فرسایش دیواره ها 4
1-2-4. انواع فرسایش دیواره ها 4
1-2-5. راه حل های جلوگیری از فرسایش دیواره ها 5
1-3. آبشکن 9
1-3-1. اهداف ساخت آبشکن 10
1-3-2. مروری بر انواع آبشکن¬ها و نقش آنها در فرآیند فرسایش و رسوبگذاری 12
1-3-3. آبشکن¬های باز 13
1-3-4. آبشکن¬های بسته 14
1-3-5. انواع آبشکن¬های بسته از نظر قرارگیری نسبت به امتداد جریان 15
1-3-6. مصالح ساخت آبشکن 16
1-3-7. طبقه بندی آبشکن¬ها 17
1-4. تاریخچه علم رسوب 18
1-5. آبشستگی 20
1-5-1. فرایندهای آبشستگی 25
1-5-2. آبشستگی عمومی 26
1-5-3. افت سراسری تراز بستر 26
1-5-4. آبشستگی تنگ شدگی 27
1-5-5. آبشستگی در خمیدگی ها 28
1-5-6. آبشستگی در چند شاخه¬ها 28
1-5-7. آبشستگی موضعی 29
1-5-8. آبشستگی آب زلال 30
1-5-8. آبشستگی کل 32
1-5-8. آبشستگی استاتیکی و دینامیکی 32
1-6. اهداف 33
1-7. روش کار و محدوده تحقیق 33
1-8. نحوه تدوین پایان نامه 34
فصل دوم:
مروری بر منابع تحقیق
2-1. مقدمه 36
2-2. طول و فاصله آبشکن¬ها 38
2-3. جهت آبشکن 42
2-4. نفوذپذیری 45
2-5. ارتفاع آبشکن، حالت تاج، شکل دماغه آبشکن 47
2-6. محاسبه زمان 48
2-7. اثر سرعت جریان 49
2-8. اثر اندازه رسوب 51
2-9. مکانیسم آبشستگی 52
2-10. مطالعه¬هاي صورت گرفته بر آبشستگی در زمینه آبشکن¬ها 54
2-11. رابطه¬هاي آزمایشگاهی 60
فصل سوم:
مواد و روش تحقیق
3-1. مقدمه 63
3-2. وسایل آزمایشگاهی مورد استفاده 63
3-2-1. معرفی فلوم آزمایشگاهی و سیستم جریان بسته آب 63
3-2-2. موقعیت نصب آبشکن 64
3-2-3. توزیع اندازه ذرات 65
3-2-4. اندازه گیری دبی 69
3-2-5. اندازه گیری عمق 70
3-2-6. مشخصات آبشکن بکار رفته در آزمایش ها 70
3-2-7. تنظیم عمق در محل مورد نظر 71
3-3. نحوه انجام آزمایش ها 72
3-3-1. تعیین سرعت آستانه حرکت ذرات بستر 72
3-3-2. تنظیم عمق جریان توسط دریچه انتهایی 74
3-3-3. آزمایش¬هاي اولیه تعیین زمان تعادل 75
3-3-4. انجام آزمایش های اصلی 77
3-4. آنالیز ابعادی 78
3-5. الگوی جریان 80
3-5-1. الگوی جریان در اطراف یک آبشکن 80
3-5-2. الگوی جریان در بین دو آبشکن 82
3-6. آزمایش های مربوط به عمق آبشستگی و سری آزمایش ها 84
فصل چهارم:
مشاهدات و تجزیه و تحلیل
4-1. تغییرات زمانی فرسایش و رسوبگذاری در طول دوره 23 ساعته 87
4-2. الگوی جریان اطراف آبشکن ها 89
4-3. رابطه عمق آبشستگی با قطر متوسط ذرات 92
4-4. تغییرات حداکثر عمق آبشستگی با عدد فرود 94
4-5. اثر فاصله بر روی حداکثر عمق آبشستگی نسبی 95
4-6. اثر فاصله بین آبشکن¬ها بر روی حداکثر عمق آبشستگی برای ذرات ثابت 97
4-7. فرسایش و توپوگرافی بستر 98
4-8. ارائه رابطه برازشی به منظور برآورد حداکثر عمق آبشستگی 104
فصل پنجم:
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
5-1. نتیجه گیری 107
5-2. پیشنهادها 109
منابع 111
پیوست الف: سایر نمودارها 115
پیوست ب: عکس های اضافی 122
فهرست اشكال
شکل 1-1. نمایش اجزاء مختلف سازه آبشکن 11
شکل 1-2. وضعیت قرار گرفتن آبشکن نسبت به راستای جریان 11
شكل 1-3. تقسیم¬ بندي آبشكن¬ها از نظر شكل هندسی 12
شکل 1-4. نمونه¬ای از آبشکن نفوذپذیر 13
شکل 1-5. مقطع یک آبشکن بسته (ساخته شده از سنگ) 15
شکل 1-6. پلان یک آبشکن بسته (ساخته شده از سنگ) 15
شکل 1-7. حالت کلی آبشکن¬های سه گانه مورد استفاده در رودخانه-ها از نظر انحراف جریان 16
شکل 1-8. مراحل توسعه حفره آبشستگی 21
شکل 1-9. فرسایش تنگ شدگی 27
شکل 1-10. عمق بستر در یک خمیدگی رودخانه 28
شکل 1-11. الگوي جريان، رسوب گذاري و فرسايش در تقاطع دو رودخانه 29
شکل 1-12. عمق آبشستگی به عنوان تابعی از زمان 31
شکل 1-13. اجزاي آبشستگی 32
شکل 2-1: نمايش ابعاد طولي، زوايا و فاصله در انواع آبشكن ها 39
شکل 2-2: جریانات اطراف یک تکیه گاه پل 53
شکل 3-1: نمایی از فلوم آزمایشگاهی مورد استفاده در این تحقیق 64
شکل 3-2: رسوبات بکار گرفته شده برای آزمایش 66
شکل 3-3: دانه بندی ذرات ریزدانه 67
شکل 3-4: دانه بندی ذرات متوسط 67
شکل 3-5: دانه بندی ذرات درشت دانه 67
شکل 3-6: پلان و مقطع طولی فلوم آزمایشگاهی 68
شکل 3-7: طریقه چسباندن رسوبات بر روی بستر فلزی 69
شکل 3-8: دبی سنج حجمی 69
شکل 3- 9: عمق سنج دیجیتال 70
شکل 3-10: دریچه انتهايی تنظیم سطح آب 71
شکل 3-11: نمودار تغییرات سرعت بحرانی برای دانه یندی های مختلف 73
شکل 3-12: نمودار ميزان آبشستگي بر حسب زمان 76
شکل 3-13: نمودار ميزان آبشستگي بر حسب سرعت برشی 76
شکل 3-14: گسترش آبشستگی با گذشت زمان، برای به دست آوردن زمان تعادل 77
شکل 3-15: پارامترهای هندسی در آبشكن های L شکل 79
شکل 3-16: الگوي جريان اطراف يك آبشكن 81
شکل 3-17: الگوي جريان در اطراف تكيه گاه یا آبشکن 81
شکل 3-18: خط الراس و جدايي جريان در اطراف يك آبشكن منفرد در مسير مستقيم 82
شکل 3-19: انواع الگوي جريان چرخشي بين آبشكن ها 83
شكل 4-1: فرآیند رسوبگذاری و فرسایش در طی 23 ساعت (1380 دقیقه) 89
شکل 4-2: جریان¬هاي چرخشی در طول و دماغه آبشکن ها 90
شکل 4-3: جریان¬هاي چرخشی در فضای بین ابشکن ها 90
شكل 4-4: رابطه عمق آبشستگی با قطر متوسط ذرات 93
شكل 4-5: رابطه عمق آبشستگی نسبی با عدد فرود 94
شكل 4-6: الگوی جریان ایجاد شده در محدوه آبشکن¬های بسته در حالات مختلف 95
شكل 4-7: نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان در رابطه با نسبت فاصله بین آبشکن¬ها به طول آبشکن 97
شكل 4-8: نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان در رابطه با نسبت فاصله بین آبشکن¬ها به عمق جریان 98
شکل 4- 9: پدیده آرمورینگ در اثر پدیده آبشستگی موضعی 99
شکل 4-10: نمای سه بعدی 101
شكل 4-11: توپوگرافی بستر فلوم برای دبی 40 لیتر بر ثانیه ،فاصله 12، ریزدانه 101
شكل 4-12: پروفيل طولي بستر،براي بيشترين فرسايش و بيشترين رسوبگذاری 101
شکل 4-13: نمای سه بعدی 102
شكل 4-14: توپوگرافی بستر فلوم برای دبی 40 لیتر برثانیه ،فاصله 12، درشت دانه 102
شكل 4-15: پروفيل طولي بستر، براي بيشترين فرسايش و بيشترين رسوبگذاری 102
شکل 4-16: نمای سه بعدی 103
شکل 4-17: توپوگرافی بستر فلوم برای دبی 40 لیتر برثانیه، فاصله 16، درشت دانه 103
شكل 4-18: پروفيل طولي بستر، براي بيشترين فرسايش و بيشترين رسوبگذاري 103
فهرست جداول
جدول 2-1: نسبت¬ فاصله بین دو آبشکن متوالی (L) به طول موثر آبشکن ها (b) و به عرض بازه اصلاح شده (B2) در منابع مختلف 5
جدول 2-2: مقادیر پیشنهادی برای زاویه انحراف آبشکن 23
جدول 2-3: محدوده رسوب ها 32
جدول 2-4: رابطه¬هاي آبشستگی ارائه شده توسط محققان مختلف 32
جدول 3-1: مشخصات ذرات بکار رفته برای آزمایش 66
جدول 3-2: مشخصات مربوط به سرعت بحرانی (Uc) در آزمایش ها 72
جدول 3-3: محدوه تغییر پارامترهای موثر بر آبشکن ها 84
جدول 4-1: مشخصات داده های مربوط به ذرات درشت دانه 91
جدول 4-2: مشخصات داده های مربوط به ذرات با اندازه متوسط 92
جدول 4-3: مشخصات داده های مربوط به ذرات ریزدانه 92
جدول 4-4: مشخصات پارامترهای داده های آزمایش 105
چکیده
جهت انحراف جریان از ساحل فرسایش پذیر رودخانه و حفاظت دیواره خارجی رودخانه ها از سازه هایی مختلف، بایستی استفاده نمود و از آن جمله می توان گفت که آبشکن-های بسته یا نفوذناپذیر از جمله سازه¬های حفاظتی هستند که برای این منظور و حفاظت از حواشی آسیب¬پذیر رودخانه یا ایجاد شرایط مساعد پاکسازی مسیر از انباشته¬های رسوبی در رودخانه¬های با بار بستر زیاد استفاده نمود. در این نوع سازه¬ها سرعت جریان آب در میدان آبشکن تقلیل یافته و با ترسیب مواد رسوبی شرایط لازم پایداری در امتداد کناره¬ها فراهم می¬گردد. در عین حال سازه¬های آبشکن، هر چند با هدف رسوبگذاری و جلوگیری از فرسایش کناره¬ها و تثبیت موقعیت رودخانه احداث می¬گردند اما خود تحت تأثیر فرسایش ناشی از تمرکز جریان بخصوص در قسمت دماغه می¬باشند. در قسمت دماغه، افزایش تنش¬های حاصله از افزایش سرعت و وقوع جریان چرخشی منجر به تشکیل چاله آبشستگی گردیده و سلامت و استحکام سازه را به مخاطره می¬اندازد. در این تحقیق با مطالعه آزمایشگاهی بر روی سری آبشکن های L شکل در شرایط آب زلال، آزمایشاتی با سه نوع دانه بندی مختلف، با تغییر در میزان دبی ورودی در سه حالت مختلف و با سه فاصله متغییر بین آبشکن ها انجام گرفته است و نتایج تحقیق نشان می دهد که در یک فاصله ثابت بین آبشکن ها هر چقدر دبی افزایش یابد میزان عمق آبشستگی افزایش می یابد. همچنین تغییر فاصله بین آبشکن¬ها اثر قابل توجه¬ای بر میزان عمق آبشستگی ایجاد شده در طول آبشکن اولی ایجاد نمی¬کند، بلکه بر روی فرسایش و رسوبگذاری بین آبشکن ها تاثیر می گذارد. در یک دبی ثابت با افزایش فاصله بین آبشکن¬ها، میزان نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان روند کاهشی دارد و بیشترین میزان عمق آبشستگی در طول آبشکن اول اتفاق می¬افتد. همچنین در یک دانه بندی ثابت، با افزایش عدد فرود جریان، میزان نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان روند افزایشی دارد.
فصل اول: کلیات
فصل اول: کلیات
1-1) مقدمه
نیاز انسان به آب باعث شده تا اکثر تمدن های بشری در کنار رودخانه ها شکل بگیرند. انسان های اولیه با زندگی در کنار رودخانه ها بطور فطری و تجربی آموخته بودند که جهت استفاده بهینه از این منابع خدادادی، می باید رودخانه ها را دوست داشت و حتی در بعضی از فرهنگ های کهن آب و رودخانه بعنوان موجودی مقدس و حیات بخش مورد ستایش و احترام بود. با توسعه شهرنشینی و اجراءی طرح های عمرانی و دور شدن انسانها از رودخانه این دوستی گسسته شد و انسان با برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه، خانه و شهرک سازی در حریم و بستر رودخانه، احداث سازه های تقاطعی و غیره اقدام به تعرض به رودخانه و بر هم زدن رژیم متعادل و پایدار آن نمود. رودخانه ها به مثابه موجودات زنده ای هستند که در مقابل این تعارض، اقدام متقابل نموده و در نتیجه رژیم هیدرولیکی آن در یک روند تغیرپذیری، در رسیدن به تعادل مجدد، تلاش می نماید، مهندسی رودخانه علمی است که این اعمال اندرکنشی را بطور سیستماتیک، هماهنگ و هدایت خواهد نمود. به عبارتی دیگر مهندسی رودخانه شامل تمام مراحل برنامه ریزی، طراحی، اجراءء و بهره برداری از عملیات مختلفی است که به منظور بهبود وضعیت رودخانه در جهت استفاده بهتر از آن اعمال می گردد.
رودخانه ها شریان های اصلی حیات کلیه سازه های آبی محسوب می شوند و حفاظت و بهره برداری بهینه از آنها و همچنین حراست از بستر و حریم آنها از مهم ترین مسئولیت های وزارت نیرو می باشد. استفاده بهینه از رودخانه ها به لحاظ اهمیتی که این منابع طبیعی در برآورد نیازهای بشری، از دیرباز تاکنون داشته اند، از انگیزه های مهم به وجود آمدن شاخه دیگری از مهندسی آب به نام مهندسی رودخانه بوده است. به علت نزدیکی سازه های تغذیه کننده از آب رودخانه و زمین های کشاورزی اطراف رودخانه، نیاز به یک برنامه ریزی علمی جهت حفظ و حراست از این سازه ها، اجتناب ناپذیر می باشد. علمی که در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه ریزی، طراحی، اجراءء و بهره برداری جهت بهبود و یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می کند، مهندسی رودخانه نامیده می شود. کلیه رودخانه ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه برای تغییر دبی، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل گیر و کیفیت آب مورد نیاز می باشد. روش های معمول در راه رسیدن به این اهداف استفاده از سازه های مختلف به تنهایی یا ترکیبی از آنها مثل سد، سیل بند خاکی یا بتنی، پوشش بدنه، آبشکن یا به کار گرفتن راه حل های قدیمی مثل لایروبی می باشد. از جمله مباحث مهم در مهندسی رودخانه شناخت شکل رودخانه (مرفولوژی)، تثبیت سواحل و بستر رودخانه، کانالیزه کردن و کنترل سیلاب می باشد.
1-2) مرفولوژی رودخانه
شناختن شکل و ساختمان رودخانه، مرفولوژی رودخانه نامیده می شود. به عبارتی به کمک مرفولوژی رودخانه، می توان اطلاعاتی از شکل هندسی آبراهه، شکل بستر و پروفیل طولی رودخانه به دست آورد. مرفولوژی یک رودخانه تحت تاثیر عوامل متفاوتی مثل سرعت جریان فرسایش و نحوه رسوب گذاری قرار دارد.
از نظر مرفولوژی، رودخانه ها به دو طریق زمین شناسی و نوع مسیر تقسیم می شوند:
- از نظر زمین شناسی: در این تقسیم بندی با رودخانه های جوان، کامل و مسن مواجه می شویم.
• رودخانه های جوان: رودخانه هایی هستند که در شیب های تند جریان دارند. فرسایش دره این رودخانه ها تا هنگامی که بستر به حالت تعادل نسبی برسد ادامه دارد.
• رودخانه های کامل: این نوع رودخانه ها در دره های پهن تری جریان داشته و از شیب نسبتاً ملایمی برخوردارند. فرسایش دیواره ها در این نوع رودخانه ها جایگزین فرسایش بستر می گردد، چرا که بستر قبلاً به یک حالت تعادل نسبی رسیده است.
• رودخانه های مسن: این رودخانه ها در دره های بسیار پهن جریان داشته، بسترشان دارای شیب ملایمی است و در مسیر آنها آبشاری وجود ندارد. مسیرهای نعل اسبی در حاشیه رودخانه حاکی از تغییر مسیر پیچ های رودخانه در طول زمان می باشد. رود کارون در ایران مثال خوبی از این نوع رودخانه هاست.
- از لحاظ نوع مسیر: در این نوع تقسیم بندی، رودخانه ها با مسیر مستقیم، پیچان و شریانی، از یکدیگر مشخص می شوند.
• رودخانه ها با مسیر مستقیم: این نوع رودخانه ها، بیشتر دربازه های کوتاه، این شکل را پیدا می کنند که خود یک حالت ناپایدار و انتقالی است و پس از برخورد با مانع در مسیر رودخانه، این حالت از بین می رود.
• رودخانه ها با مسیر پیچان: نمای بالای این رودخانه ها شامل یک رشته پیچ های پی در پی می باشد که با مسیرهای مستقیم به یکدیگر وصل شده اند. رودخانه های پیچان دارای شیب ملایم می باشند و غالباً ناپایداری در مسیر آنها دیده می شود. در ساحل بیرونی پیچ، سرعت جریان زیاد شده که همین امر باعث ایجاد فرسایش در این سمت و در نتیجه رسوبگذاری در ساحل مقابل می گردد. این فعل و انفعالات به مرور زمان باعث پیش روی پیچ به سمت ساحل بیرونی و هم زمان با آن به طرف پایین دست رودخانه می گردد.
• رودخانه ها با مسیر شریانی: این رودخانه ها شامل یک تعداد آبراهه می باشند که در طول مسیر از هم جدا شده و دوباره به یکدیگر می پیوندند.
1-2-1) تثبیت بستر رودخانه ها
این نوع فرسایش بیشتر در رودخانه های جوان که بستر آنها به حالت تعادل نرسیده، دیده می شود و بستر رودخانه به علت شیب تند و سرعت زیاد جریان، فرسایش یافته و مواد شسته شده به پایین دست رودخانه منتقل می گردد. راه حل معمولی برای تثبیت بستر رودخانه احداث شیب شکن در طول بازه مورد نظر می باشد. این شیب شکن ها می توانند از جنس بتنی یا گابیونی ساخته شوند. ارتفاع متوسط شیب شکن ها و فاصله آنها از یکدیگر، پس از انجام مطالعات هیدرولیکی دقیق و با توجه به شرایط و جنس خاک قابل طراحی می باشد. شیب شکن ها را با توجه به شرایط جریان بر روی بستر رودخانه و یا در زیر بستر رودخانه می توان احداث کرد که با مرور زمان رسوبات بین این سدهای کوتاه، ته نشین می شود و در نتیجه یک شیب ملایم در کف رودخانه ایجاد می گردد.
1-2-2) تثبیت دیواره رودخانه ها
فرسایش دیواره رودخانه ها که در رودهای مسن با آنها مواجه هستیم، باعث بروز خسارات زیادی در زمین های اطراف رودخانه و سازه ها شده و حریم کاذبی برای رودخانه ها به وجود می آورد که به این ترتیب از پتانسیل زمین های قابل استفاده اطراف رودخانه ها می کاهد.
1-2-3) علل فرسایش دیواره ها
اگر جنس مصالح دیواره ها ریزدانه رسی و یا چسبنده باشد، به علت نفوذپذیری کم، در زمان فروکش سیلاب، سطح آب سریع پایین آمده، امکان زهکش سریع موجود نبوده و کاهش نیروی برشی بین ذرات سبب فرو ریختن دیواره ها خواهد شد. اگر جنس مصالح دیواره ها ریزدانه غیرچسبنده باشد، در اثر برخورد امواج با دیواره ها فرسایش سطحی به وقوع می پیوندد. در حالتی که مصالح دیواره ها انواعی از مصالح فوق باشند، بالا آمدن سطح آب زیرزمینی و زهکشی آب از دیواره ها به سمت رودخانه، ذرات ریز را شسته، باعث ریزش ذرات درشت بالایی می شود.
1-2-4) انواع فرسایش دیواره ها
• فرسایش پنجه: بخش زیرین دیواره ها در اثر برخورد با امواج، فرسایش پیدا کرده و بالای دیواره ها فرو می ریزند.
• لغزش کناره: اگر مصالح دیواره ها از جنس ریزدانه بوده و قدرت زهکشی را بعد از فروکشی سیلاب نداشته باشد، با لغزش کناره و ریزش این قسمت مواجه خواهیم بود.
• لغزش سیالی: زمانی که خاک کناره ها از سیلت یا ماسه بوده و تراکم بالایی نداشته باشد، در اثر اشباع شدن ریزش می کند.
1-2-5) راه حل های جلوگیری از فرسایش دیواره ها
روند فرسایش تاکنون در جهان به صورت مدل ریاضی در نیامده است و پی بردن به اینکه فرسایش بعدی در کجا و در چه مقطعی به وقوع خواهد پیوست جزء با مطالعه رفتار طولانی مدت رودخانه از طریق تفسیر عکسهای هوایی در مقاطع زمانی مختلف و جمع آوری اطلاعات محلی، امکان پذیر نمی باشد. ساختن مدل فیزیکی رودخانه در مقاطعی که در معرض تخریب بیشتر قرار دارند نیز می تواند اطلاعاتی کیفی به ما بدهد. با علم به این مطالب، گفتنی است که راه حل های شناخته شده جهانی جهت جلوگیری از فرسایش دیواره ها تثبیت سواحل و کانالیزه کردن می باشند.
- تثبیت سواحل: بعد از تشخیص نسبی سواحل فرسایش پذیر، به گونه ای که گفته شد می توان اقدام به تثبیت سواحل به دو روش مستقیم و غیرمستقیم نمود.
• روش مستقیم (ایجاد سازه های طولی): در این روش از سازه های تثبیت کننده به طور مستقیم و به شکل پوشش بدنه بر روی ساحل استفاده می کنند. پوششهای بدنه را می توان بنا به جنس مصالح قابل دسترس در انواع گوناگون طراحی نمود به عنوان مثال یک روش معمول در اروپا و آمریکا استفاده از ماشین های قراضه و تایرهای فرسوده اتومبیل می باشد که پس از ایجاد یک شیب ملایم در ساحل، آنها را به صورت آجرچینی در کنار هم قرار می دهند. در ایران، استفاده از پوشش های بدنه از جنس سنگریزه، سنگ لاشه، تورسنگ گابیون، بلوک های بتنی و یا کیسه های مخلوط سیمان و ماسه استفاده می شود. پوشش بدنه باید حتماً قابلیت عبور زه آبهای اراضی حاشیه رودخانه را داشته باشد، در غیر اینصورت در اثر اشباع شدن خاک، احتمال از بین رفتن سازه وجود دارد. در زیر پوشش بدنه باید حتماً یک لایه فیلتر از جنس شن و ماسه و یا فیلتر غشایی (ژئوتکستایل) در نظر گرفت تا از شسته شدن مواد ریزدانه از پشت پوشش بدنه جلوگیری به عمل آید. کاشتن درختچه ها بعد از ایجاد شیب لازم در سواحل نیز یکی دیگر از راههای تثبیت سواحل رودخانه هاست.
• روش غیرمستقیم: در این روش، تثبیت رودخانه ها توسط احداث سازه های عرضی یا آبشکن که اپی هم نامیده می شوند در طول ساحل فرسایش پذیر انجام می گیرد که یک سری آبشکن به طور متوالی و عمود بر مسیر جریان رودخانه ساخته می شوند، این آبشکن ها از یک سمت به ساحل رودخانه متصل شده و از سمت دیگر تا مسافتی در داخل بستر رودخانه به جلو می آیند. آبشکن ها بسته به نوع مصالح به کار رفته در ساختمان به انواع مختلف سنگریزه ای، گابیونی، شمع فلزی یا چوبی تقسیم می شوند.
سرعت آب هنگام برخورد با اپی ها کم شده و جریان پس از چرخش به آبشکن بعدی برخورد می کند و بدینوسیله نیروی فرسایش آب مستهلک می شود، از طرفی به علت کم شدن سرعت آب، رسوبات حل شده توسط رودخانه، بین هر جفت از اپی ها ته نشین شده و به مرور زمان فواصل بین اپی ها با این رسوبات پر می شود. در مورد فاصله بین اپی ها فرمول خاصی وجود ندارد، البته به تجربه ثابت شده که فاصله بین دو آبشکن باید طوری باشد که تنها یک جریان چرخشی بین هر جفت اپی ایجاد شود و بنابراین فاصله باید یک تا دو برابر عرض متوسط رودخانه در طول فرسایش پذیر باشد، با توجه به مطالب گفته شده طول آبشکن ها نیز معمولاً 1 تا 4 برابر فاصله بین دو آبشکن توصیه می شود. اپی ها را معمولاً با زاویه 90 درجه می سازند.
آبشکن ها یا سربسته اند یا باز، در آبشکن های بسته از نفوذ آب بر بدنه جلوگیری می شود ولی در داخل آبشکن های باز که غالباً به صورت شمع های فلزی یا چوبی هستند آب جریان دارد. از نظر نحوه جوابگویی آبشکن های بسته در جهت تثبیت سواحل سریع تر عمل می کنند.
- کانالیزه کردن رودخانه: در پیچ های با درجه چرخش زیاد در رودخانه، که به این دلیل رودخانه دائماً در حال فرسایش می باشد، کانالیزه کردن رودخانه می تواند مطرح باشد. در حالت طبیعی، این روند فرسایش، آنقدر ادامه می یابد تا انرژی رودخانه مستهلک شود، در نتیجه ی این فرآیند دو سمت گلوگاه پیچ به مرور زمان به یکدیگر نزدیک می شوند تا در نهایت به یکدیگر متصل شوند. به صورتیکه پیچ به صورت یک مسیر نعل اسبی، بیرون از مسیر اصلی و جدید رودخانه باقی می ماند. در چنین پیچ هایی راه حل کانالیزه کردن رودخانه است که جهت نیل به اهداف زیر صورت می گیرد:
1. جلوگیری از تخریب تاسیساتی که در کناره بیرونی پیچ قرار گرفته اند و تثبیت این مواضع برای جلوگیری از فعالیت مجدد آنها.
2. کنترل روند طبیعی فرسایش رودخانه جهت کنترل و هدایت درست آن برای رسیدن به اهداف پیش بینی شده.
3. کاهش هزینه تثبیت در آینده، چرا که مسیر کانالیزه شده جدید به مراتب کوتاهتر از تمامی طول فرسایش پذیر پیچ می باشد.
4. افزایش دبی رودخانه به علت کوتاهتر شدن مسیر و افزایش شیب بستر رودخانه.
جهت کانالیزه کردن رودخانه انجام روش های زیر ممکن است:
• روش اول احداث مسیر جدید یا مقطع عرضی کامل می باشد. در این روش پس از طراحی مسیر جدید مقطع عرضی کامل رودخانه با تثبیت متوسط بین رقوم دو گلوگاه پیچ احداث می شود و سپس دهانه رودخانه در مسیر قبلی با خاکریز مسدود می گردد.