مقدمه

ارائه گزارشات مالي آتي ديجيتالي خواهد بود، اين سوال كه كدام زبان مبادله اطلاعات استاندارد مي باشد هنوز بدون جواب است. در حال حاضر، بيشتر ارائه اطلاعات مالي ديجيتال به زبان كد گذاري بهم پيوسته (HTML) مي باشد، كه روش نمايش اطلاعات را كنترل مي كند اما عدم شناسايي حجم، سودمندي آنرا كاهش مي دهد. فرمت HTML بسادگي اجازه جستجو، آناليز، يا دست كاري اطلاعات را نمي دهد.

زبان گزارشگري مالي قابل توسعه (XBRL) ابزاري از زبان كدگذاري قابل توسعه (XML) است كه به طور خاص براي گزارشگري مالي و تجاري طراحي شده است، كه به وسيلة كنسرسيومي از سازمانهاي مالي رهبر، شركتهاي حسابداري، تهيه كنندگان خدمات مالي، و شركتهاي تكنولوژي گسترش مي يابد. آن براي ايجاد گزارشهاي مالي كه به سادگي در اينترنت منتقل شوند طراحي شده است. سرمايه گذاران نيازمند اطلاعات دقيق و قابل اتكا هستند كه بتواند به سرعت براي كمك به آنها در اخذ تصميمات آگاهانه تحويل شود، و وب سايتهاي شركت منابع حياتي اين اطلاعات هستند. XBRL اين نيازها را برطرف مي كند و سودمندي اطلاعات مالي را در اينترنت افزايش مي دهد.

استفاده از XBRL،‌صورتهاي مالي، اسناد وام بانكي، پرونده هاي مالياتي تحويل شده از طريق اينترنت به مراجع قانوني، تحليل گران، و اعتبارات به دست آمده سرمايه گذاران، را كدگذاري مي كند. كارايي و اثربخشي افزايش مي يابد براي اينكه داده هاي XBRL مي‌توانند با بالاترين استقلال تكنولوژيكي و كمترين دخالت انسان مبادله شوند.

هدف XBRL:

XBRL داده ها را قادر مي سازد كه به صورت الكترونيكي خوانده شوند، و در اسناد جايگزين گردآوري و توسط ديگر سيستمهاي كامپيوتري خوانده شوند. در عين حال XBRL مي تواند در تهيه صورتهاي مالي و گزارشهاي قابل خواندن توسط شخص نيز مورد استفاده قرار گيرد، مهم است بدانيم كه بزرگترين مزيت XBRL در قادر ساختن سيستمهاي كامپيوتري در بازيابي داده ها به صورت مستقيم از اسناد جايگزين XBRL است. پس مي توان داده ها را به شكلي كه نيازهاي استفاده كنندگان خاص مثل تحليل گران مالي يا مراجع قانوني را برطرف كند، سازماندهي كرد.

XBRL چگونه كار مي كند؟

XBRL پيچيده است و شامل مولفه ها و اسناد گوناگون مي باشد. اسناد خيلي مهم در فهم و استفاده. XBRL در فرآيند گزارشگري به شرح زير است:

        · مشخصات XBRL (Specification)

        · طبقه بندي XBRL (Taxonomies)

        · اسناد جايگزيني XBRL (Instance documents) 

        · اوراق نمونه (گزارشي) (Style sheets)

روابط بين اين مولفه ها در نمودار زير نمايش داده شده است.

گزارشات/ اوراق نمونه  اسناد جايگزين  طبقه بندي  مشخصات XBRL  XML

                            داده هاي برچسب زده شده

مشخصات XBRL (Specification) :

مشخصات XBRL يك نرم افزاري است كه اطلاعات مالي را براي استفاده كنندگان نرم افزار XBRL تشريح و تعريف مي كند.

مشخصات XBRL فعلي ورژن 1/2 مي باشد، كه در آوريل 2005 بوسيله گروه مشخصات XBRL منتشر شده است. آن يك تعريف تكنيكي از XBRL و چگونگي كار آن را بيان مي كند و چارچوب آنرا شكل مي دهد و جزئيات تركيب و محتوي طبقه بندي XBRL و اسناد جايگزين را بيان مي كند.

اطلاعات در ديگر فرمتهاي ناسازگار مي توانند با استفاده از مشخصات در واحدهاي مختلف با هم مقايسه شوند. استفاده از مشخصات محدود به صورتهاي مالي نيست، آن براي گزارشگري ديجيتالي و ارائه جزئيات دفتر كل در آموزش، پرونده هاي قانوني و اطلاعات مالي هم مي تواند استفاده شود.

طبقه بندي XBRL (Taxonomies):

طبقه بندي سندي است كه عناصر كليدي (اعداد يا متن) را كه دربرگيرنده اسناد جايگزين XBRL براي نوع خاصي از گزارشگري مالي مي باشد توضيح مي دهد. طبقه بنديهاي XBRL تعريف هاي استاندارد براي ارائه اطلاعات تجاري و گزارشات حسابداري هستند. اطلاعات مالي تهيه شده توسط XBRL به عناصر داده هاي ذخيره شده در پايگاه داده هاي حسابداري عطف مي شود و XBRL براي كدگذاري آنها در يك مبناي استاندارد در طبقه بندي استفاده مي شود.

بنابراين طبقه بندي يك فرهنگ لغتي است كه شامل تعاريف برچسبهاي مورد استفاده مي باشند. طبقه بندي شامل مفاهيم و روابط مورد استفاده در نوع خاصي از گزارشگري تجاري است و براي ايجاد پيوند با اسناد جايگزين و قادر ساختن آنها براي ايجاد گزارشها بكار مي رود. چندين طبقه بندي منتشر شده است، كه از جمله آنها طبقه بندي طبق اصول پذيرفته شده حسابداري كانادا و ايالات متحده يا استانداردهاي گزارشگري مالي بين المللي (IFRS) مي باشند. يك طبقه بندي جديد كه منتشر شده طبقه بندي
 XBRL GL (دفتر كل) مي باشد، كه برچسب زني حسابها را در سيستمهاي متفاوت با تغيير پذيري داده ها راهنمايي مي كند.

تعريف هاي داده در اسناد جايگزين و سرانجام در صورتهاي مالي تهيه شده، از طبقه بندي مورد استفاده نشأت مي گيرد. اين طبقه بندي ها براي شناسايي مجموعه هاي ويژه اي از قواعد، مثل اصول پذيرفته شده حسابداري، يا فرمهاي مورد استفاده در تهيه صورتهاي مالي با مجوزهاي قانوني بسط يافته اند. چندين طبقه بندي در حال حاضر در سطح جهان موجود مي باشد كه ثبت الكترونيكي را براساس نيازمنديهاي خاص نهادهاي قانوني، مراجع مالياتي يا ديگر دواير و آژانسهاي دولتي ممكن مي سازند.