يكي از مهم ترين خصوصيات انسان كه او را نسبت به ساير موجودات برتري مي دهد قدرت تكلم و سخن گفتن اوست. او مي تواند با به كارگيري كلمات و جملات احساسات و نيات دروني اش را بيان كند و ديگران را از آن آگاه نمايد.

زبان بدن یا تن‌گفتار،به انواع شکل‌های ارتباط غیر کلامی یا رفتاری اشاره می‌کند که یک فرد از طریق رفتارهای فیزیکی خود، بدون آنکه صحبتی بکند با دیگران قادر است، ارتباط برقرار نماید. این رفتارها می‌تواند مربوط به وضعیت و حالات بدنی (محل قرار گرفتن دستها، پاها، نحوه نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن)، ژستها (حالتها، اطوارها، اَداها)، حرکات و اشارات بدنی، جلوه‌های هیجانی صورت و حرکات چشم‌ها باشد.

از طرفي خواسته يا ناخواسته در فضايي كه آن را سكوت و خاموشي مي ناميم و با زبان بي زباني تنها با آنچه «body language» يا زبان حركات بدن و اجزاي آن خوانده مي شود، مي تواند به خوبي احساسي را انتقال داده يا معناي كلامي را تغيير دهد. هرگز اظهار دوستي و علاقه شخصي در حالي كه اخم كرده و ترشرويي نشان مي دهد، قابل قبول نيست. بنابراين به كارگيري اين ۲ زبان در يك جهت و راستا مي تواند به خوبي در بيان هيجانات، عواطف و احساسات به كار رود. اما در ميان دنياي خاموش و بي زباني، زبان هاي گوياي ديگري هم هستند.

زبان بدن شامل دو قسمت است . یکی زبان حرکات بدن و دیگری زبان آرایش و ظاهر بدن :

بازکردن دکمه های کت: 

افرادی که باشما بی ريا وصميمی هستند غالباٌ دکمه های کت خود را باز کرده يا حتی آنرا از تن  در می آورند اما در يک مذاکره  رسمی اينچنين نيست . در اين شرايط افراد زمانی کت خود را در می آورند که امکان دسترسی به توافق وجود داشته باشد , به عبارت ديگر هرقدر هوای اطاق گرم باشد اگر طرفين احساس دسترسی بهتوافق را نداشته باشند کتشان را در نمی آورند.

انداختن پاروی پا: 

در هنگام مذاکرات هر گاه يکی از طرفين يا هر دو ی آنها پاهای خودرا روی هم می اندازند نشانه اين است که وارد مرحله جديدی از مذاکره می شويد , مرحله ايی که امکان تفاهم کمرنگ می شود . اگر انداختن پا روی پای ديگر با گذاشتن دستها در زير بغل  بصورت ضربدر همراه باشد اوضاع وخيم تر است و بايد يک فکر جدی برای تغيير وضعيت انجام دهيد تا طرف مقابل از حالت تدافعی خارج شود.

کشيدن دست به چانه : 

اين علامتی از زبان رفتار است که در هنگام تصميم گيری بکار می رود. کشيدن دست به روی چانه معمولا” با حالتی از چهره همراه است که در آن چشم ها کمی  جمع می شود. افرادی ديگر ممکن است در اين حالت لب بالايی را لمس کنند وآنرا بکشند و بعضی مردها  با سبيل يا ريش خود بازی کنند که همگی دليل بر تعمق و ارزيابی است. در بازی شطرنج نيز افرادی که قرار است حرکت بعدی را انجام دهند در بسياری از موارد چنين اشاره ايی را از خود نشان می دهند که پس از تصميم گيری متوقف می شود .

برداشتن عينک: 

برداشتن آهسته عينک جهت تميز کردن آن در شرايطی  که نيازی به اين عمل نيست اشاره تعويقی است, اين عمل در طی يک مذاکره ممکن است چندين بار انجام بگيرد. در چنين حالتی شخص می خواهد با طفره رفتن از پاسخ يک سؤال يا ايجاد تاخير در پاسخ مطالبی را در ذهن خود بررسی کرده وموقعيت خود را مرور نمايد. در هر حال اين افراد می خواهند زمانی رابرای پرسش يا پاسخخود در اختيار بگيرند. اشاره مشابه ديگر می تواند برداشتن عينک در کنار دهان باشد.

دست زدن به بينی: 

اين علامت رفتاري ويا ماليدن با انگشت اشاره نشانه شك وترديد در مورد مطالب گفته شده در يك گفتگـــو يا مذاكره ميباشد؛ به ويژه اگر اين اشاره همراه با متمايل شدن شخص به انتهاي صندلي باشد. اما مراقب باشيد كه اين اشاره را با كسي كه بيني خود را‎ مي خاراند اشتباه نكنيد. اشاره ديگري در اين زمينه ماليدن پشت گوش يا كنـار آن است كه حاكي از شك وترديد در ارائه يك پاسخ يا سبك وسنگين كردن آن است. در بسياري از مواقع پس از اين عمل دست به سمت چشم رفته وعمـل ماليـدن چشـم انجام مي شود.

ضرب گـرفتـن روي مـيـز: 

كسي كه با ريتمي يكنواخـت وكسل كننده به روي ميز ضرب ميزند مي خواهد احساس بي قراري خود را بيان كند.اشارات مشابه ديگـر مي تواند اين با شد كه فرد مرتباٌ‌  دكمه خودكار خود را بالا وپايين مي زند ويا باپاشنه پا به زمين ضربه ميزنـد. پيام مستقيم اين اشارات براي شما اين است كه بايد دريابيد كه حرفهايتان كسل كننده يا بي روح است ويا اينكه براي طرف مقابل تازگـي نــــدارد.

قراردادن مچ يك پا به روي مچ پاي ديگر:

اين اشاره اشاره ايست كه در مواقع بسياري بروز مي كند. مثلا”‏در جلسات دوستانه يا رسمي كه شخص تحت فشار رواني ؛ تنش يا استرس قرار گرفته است.

مهمانداران هواپيما در اين زمينه تجربيات مفيدي دارند ،آنها به راحتي مي تواننـد افرادي كه از مسافرت با هواپيما مي ترسند را تشخيص دهنـد زيرا اين افراد با پاهاي گره خورده وقراردادن يك مچ به روي مچ ديگر مي نشينند به خصوص در هنگـام برخواستن هواپيما.

همچنين بسياري از افراد در موقعيت هاي تنش زا مانند شركت در مصاحبه يا آزموني براي استخدام ،مچ پاهاي خود راروي هم مي اندازند.  اصولاّ علائم زبان رفتار بيشتر با يكديگر ودر يك مجموعـه ظـاهر مي شوند وبه همين ترتيب بايد با هـم تعبير شونـد.به عنوان مثال اگرفرد مقابل شمـا پايش را از روي پا بردارد و كمـي به طرف شما خم شود  شما مي توانيد نتيجه بگيريد كه وي به سخنان شما علاقمند است و مايل است بيشتر بداند.

پس توجه به زبان رفتار را  در خود تقويت كنيد وهمواره در هنگـام مواجـه شدن با واكنش منفي از طرف مقابل در صدد متعادل كـردن اوضــاع برآييد. در اين مواقع بهتر است به جـاي ايـنكه شـيوه قـبلي خود را ادامه دهيد و بر آن اصــرار ورزيد سياست جديدي را در پيش گيريد،چراكه اگر فردي  از رفتار يا گفتار شما ناراحت يا عصباني باشد علائم رفتاري او پيشاپيش اين موضوع را به شما  هشدار مي دهند .

علائم منفـي زبـان رفتـار:
 – نوك پاهـا در جهت مخالـف شماست يا به سمت درب خـروجي است
 -تمـاس چشمـي محدود
 -تكان دادن سريع سـر به جهـت تائيـــد
 – لمس كردن و ماليدن پشـت گـردن
 – نگـاه كردن به سقـف وآسمـان
 – چرخـيدن به دور واطــراف و سـاير اشـاراتي كه در بــالا به آنهــا اشاره شد.

چشمها

سطح چشمها:

در یك گـروه، مـعمـولا فـردی كـه سطح دیـد چشمانش از سایرین بالاتر است رهبر محسوب میگردد. هنگامی كه شما ایـستـاده باشید و دیگران نشسته قطعا شما را در موضع قدرت قرار میدهد.

مالش چشم:

زمانی كه فردی چشمش را با انگشت اشاره مالش می دهـد نـشـانـگر فریب و نیرنگ می باشد. از آنجایی كه فرد میـخواهد تماس دیداری را قطع كند بهانه ای بدست می آورد كه به این طرف و آن طرف نگاه كند. ایـن حـركت غیر ارادی یـك افــشـاگر حسابی است كه فرد دارد دروغ می گوید.

چشم برگرداندن:

این معمولا یك علامت مسلم از نیرنگ، گناه و دروغگویی است.

چشمان بسته:

هرگاه چشمان یك فرد برای لحظه ای طولانی تـر از چـشم بر هم زدن متعارف بسته و ابروها نیز برخاسته شود پیـام چنـیـن اسـت: “بـه حرف زدن خود خاتمه بده.”

حركت چشم به سمت بالا:

این نشانه غضب و عصبانیت است.

نگاه مختصر به اطراف:

این ژستی خـجـالت گـونه و عشوه گرانه است. فرد جسورانه خیره میشود در حالیكه سرش را پایین انداخته و به سمت مخالف كج میكند. اشـاره بـر كمرویی بی باكانه دارد.

نگاه ممتد:

این بی تردید یك نشانه گرایش جنسی است. شخصی كه تماس چشمی برقرار می كند، چشم برگردانده، سپس مجددا به چشمان شما نگاه