مرکز همایش های مردمی فضایی عمومی ـ مردمی در عین حال دارای رسمیت جهت فرآیندها و روابط رسمی و غیررسمی و کنش و واکنش مردم و دولت از طریق گفتمان می باشد. مرکز همایش های مردمی "مشهد" به منظور پاسخگویی به برخی نیازهای فرهنگی ـ اجتماعی و تأمین مکانی مناسب و در خور شخصیت شهر مشهد به عنوان بزرگترین شهر مذهبی کشور و یکی از کلان شهرهای ایران جهت برگزاری جلسات و همایش ها و سمینارها و سایر فعالیت های مردمی و جمعی و مکانی جهت استقرار نهادهای مردمی (NGO) ها و تشکل ها و نمایندگی ارگانهای دولتی و غیردولتی مختلف مرتبط با مردم در نظر گرفته شده است.

    فهرست مطالب

    حوزه اول:پیشنهاد طرح تحقیق ........... 1

      پیشگفتار .................................. 2

       طرح موضوع واهمیت آن........................................ 3

      چیستی پروژه......................................... 4

    

    حوزه دوم: شناخت ............... 6

    بخش اول: مطالعات پایه ................... 7

    فصل اول: شناخت مراکز همایش........... 7

       شناخت مراکز همایش.................. 7

       تاریخچـه احداث فضاهای اجتماعی............................. 8

        در دوران معاصـر..................................... 10

       تعریف مراکز همایش شهـری........................................ 12

       وظایف مراکز برگزاری همایش های شهر ......... 12

    ویـژگی های مراکز برگزاری همایش های شهر.......... 13

    سیتی هال ................ 14

    تعریف سیتی هال............................................................ 15

    تاریخچـه و منطق تمرکز تجهیـزات خدماتی در شهر........... 16

    ضرورت ایجاد مرکز همایش های مردمی در شهـر مشهـد ......... 21

    تجزیه و تحلیل کلی پراکنـدگی ادارات، سازمانهای دولتی و عمومی در شهر مشهد............................ 22

    طرح ایجاد مجتمـع های اداری خدماتی............................ 23

    محاسن ایجاد مجتمـع اداری ـ خدماتی................................ 24

    کاربـری های مستقـر............................................ 25


    فصل دوم:بررسی تعاریف ـ و ضوابط عملکـردی کیفی، فضاهای مرکز همایش.. 28

    انواع گردهم آیی و تعاریف آن............................................................................................................... 28

        کنفـرانس Conference................................................................................ 29

        کنوانسیـون..................................................................................................... 29

        سمینار Seminar........................................................................................... 31

        سمپوزیوم (Symposium)............................................................................. 31

        میـزگرد (Round  Table) ............................................................................ 32

        فوروم (Forum)............................................................................................ 33

        مجمع (Assembly)...................................................................................... 33

        کارگاه آمـوزشی (Workshop)........................................................................ 33

        سخنـرانی (Lecture)...................................................................................... 34

        کمیسیـون (Commission)  .......................................................................... 34

        کمیتـه (Committee)................................................................................... 34

        مناظـره.......................................................................................................... 35

        انستیتـو (Institute) ...................................................................................... 35

        جلسـه .......................................................................................................... 35

      گروه بنـدی گردهمائی ها .................................................................................... 36

       الف) گروه اجلاس های بستـه.............................................................................. 36

       ب) گروه اجلاسهای باز...................................................................................... 36

      

    انواع مراکز اجتماعات و استانـداردهای موجود ................................................ 37

    تالار اجتماعات.......................................................................................................................... 37

    مراکز برگـزاری گردهمایی........................................................................................................ 38

    تالار و اصـول و معیارهای کلی در طراحی آنها ...................................................................... 38

    اکوستیک در تالارها................................................................................................................... 39

    حجم.......................................................................................................................................... 39

    فرم............................................................................................................................................. 40

    پخشایی...................................................................................................................................... 40

    حـدود تقـریبی حجم سالن ها.................................................................................................. 41

    حجم مناسب فضاهای مختلف در مراکز گردهمایی به ازاء هر نفر شرکت کننده.................... 42

    فصل سوم : نیازهای فضایی ولازمه های کلی مراکز گردهمایی............................ 43

    فرمهای مربوط به سطوح زیر بنا................................................................................................ 43

    

    تنـوع بهره گیـری از فضا و قدرت در نوع سالنهای اجتماع .................................................... 46

    سالنهائی که اختصاصاً برای برگزاری کنفرانس و کنگره طرح می شوند.................................. 47

    سالنهای هنری چندمنظوره......................................................................................................... 47

    تغییرات در ابعاد سالن .............................................................................................................. 48

    پیش بینی انجام تغییرات در نحوه چیدن و نوع صندلی ها ..................................................... 49

    طراحی ادیتوریومها..................................................................................................................... 50

    پلان های مستطیل شکل............................................................................................................. 52

    پلان های بادبـزن شکل.............................................................................................................. 56

    پلانهای شش ضلعی .................................................................................................................. 59

    پلانهای مدور و بیضوی.............................................................................................................. 61

    سالنهای نمایشگاهی.................................................................................................................... 63

    شکلهای نمایشی پلانها............................................................................................................... 66

        الف ـ سالنهای با صحنه مرکزی .............................................................................................. 67

        ب ـ سالنهای به شکل قطاع دایره (با زاویه مرکزی گسترده تا 135 درجه) ................................... 67

        پ ـ سالنهای به شکل قطاع دایره (با زاویه مرکزی 90 درجه) .................................................... 67

        ت ـ سالنهای شش ضلعی (با زاویه صفحه 60 درجه) .................................................................. 68

        ث ـ سالنهای مستطیل شکل.................................................................................................... 68

        ج ـ سالنهای بادبزن شکل ...................................................................................................... 68

    معیـارهای طراحی ......................................................................................................................... 69

    معیارهای مربوط به پخش صدا بدون استفاده از تجهیـزات صوتی ............................................. 69

          الف ـ توانائی های شخصی سخنـران......................................................................................... 69

           ب ـ فرم پلان و حجم تالار و چگونگی استقرار حضار................................................................... 69

           پ ـ مشخصات و ویژگی های آکوستیکی محیط........................................................................... 70

    تقویت و تعدیل صدا به کمک وسائل و تجهیـزات صوتی ............................................................ 70

    روابط بین سالن و صحنه .............................................................................................................. 73

    ارتفاع شاخص دیـد به سکو.......................................................................................................... 75

    ارتفاع صحنه یا سکو....................................................................................................................... 76

    تراز چشم ناظر .............................................................................................................................. 76

    فاصله قائم بین تراز متوسط چشمان ناظر و بالاترین نقطه روی سر ........................................... 76

    حداکثر زاویه قائم دید رو به بالا.................................................................................................... 77

    حداکثر زاویه قائم دید رو به پائین................................................................................................. 77

    جزئیات طراحی ردیف صندلی ها................................................................................................. 77

    شیب کف سالن ............................................................................................................................. 78

    خطوط منظر.................................................................................................................................... 79

    زاویه دید به پرده نمایش................................................................................................................ 79

    فاصله دیـد ..................................................................................................................................... 80

    زاویه قائم دیـد .............................................................................................................................. 81

    معیارهای مربوط به مشاهـده تصاویر تلویزیونی............................................................................. 81

    سکو یا صحنـه................................................................................................................................ 81

    سقف ادیتوریوم و تأسیسات و تجهیـزات آن................................................................................. 82

    ملزومات مربوط به مسائل آکوستیک............................................................................................... 84

    ملزومات مربوط به نورپردازی و روشنائی...................................................................................... 84

    ملزومات مربوط به تهویه مطبوع..................................................................................................... 85

    ملزومات مربوط به کنترل حریق..................................................................................................... 85

    ملزومات مربوط به نمایش بر روی پرده......................................................................................... 86

    ملزومات مربوط به دید حضار........................................................................................................ 86

    ملزومات مربوط به سقف صحنه برای نمایشهای بزرگ................................................................. 86

    جایگاه............................................................................................................................................. 87

    گنجایش جایگاه............................................................................................................................... 87

    آرایش جایگاه.................................................................................................................................. 88

    جزئیات مربوط به صندلیها و نحوه چیـدن آنها........................................................................................ 88

             صندلیهای ثابت و دائمی............................................................................................................. 88

            مبانی مربوط به اندازه های بدنی انسان................................................................................................. 89

              وضعیت ...................................................................................................................................... 90

              وزن ........................................................................................................................................... 90

              ارتفاع.......................................................................................................................................... 91

              پشتی صندلی................................................................................................................................. 91

              عرض صندلی................................................................................................................................ 91

              عمق صندلی................................................................................................................................. 92

              شیب صندلی ................................................................................................................................ 92

              دسته صندلی................................................................................................................................. 92

              زیردستی جهت نوشتن.................................................................................................................... 92

              راحتی صندلی............................................................................................................................... 93

             صندلیهای ثابت ادیتـوریوم................................................................................................................ 93

    استانـدارد میزها و ترتیب چیدن آنها به شکلهای مختلف ............................................................ 95

    ملزومات صحنه در سالنهای چندمنظوره........................................................................................ 95

                 کلیات..................................................................................................................................... 95

                 طراحی موقعیت صحنه یا سکو............................................................................................. 97

    انواع صحنه یا سکو................................................................................................................. 97

           صحنـه مرکزی............................................................................................................... 97

           صحنه انتهائی................................................................................................................... 98

           پیش صحنه...................................................................................................................... 98

    تطبیق پذیـری صحنه......................................................................................................... 100

                بیرون صحنـه......................................................................................................................... 102

                تراز هم سطح با کف صحنه اصلی........................................................................................ 102

                 تراز هم سطح با کف جایگاه................................................................................................. 103

                تراز پائین تر از کف سالن..................................................................................................... 103

                تراز هم سطح با کف زیرزمین و انبارها................................................................................ 103

                صحنه های قابل برچیده شدن............................................................................................... 104

                ابعاد صحنـه ها ..................................................................................................................... 105

               ابعاد صحنه برای اجزای تئاتر و نمایشهای معمولی ............................................................. 105

              ابعاد صحنه برای اجرای کنسرت های گروهی106

    اداره کردن صحنـه .............................................................................................................. 106

    سیتم تعلیق ........................................................................................................................... 107

    صحنه هابا سکوهای بالا و پائین شونده............................................................................... 110

    جابجائی افقی صحنه ........................................................................................................... 110

    ملزومات عمومی صحنه ها.................................................................................................... 112

           پرده ایمنی....................................................................................................................... 112

          پرده پیش صحنه................................................................................................................... 113

          پرده های صحنه.................................................................................................................... 113

          استفاده از دکورهای پیش ساخته............................................................................................... 114

          روش نمایش چنـدتصویری..................................................................................................... 116

        اندازه و چگونگی تصاویر....................................................................................................... 116

    شیـوه های نمایش بر روی پرده............................................................................................ 117

            الف ـ پروژکسیون مستقیم .......................................................................................................... 117

            ب ـ پروژکسیون غیرمستقیم........................................................................................................... 117

                پ ـ پروژکسیون از پشت پرده................................................................................................... 117

    

    اتاق پروژکسیون..................................................................................................................... 118

    پرده های نمایش.................................................................................................................... 119

               الف ـ پرده های یکراست....................................................................................................... 119

                ب ـ پرده های جمع شونده....................................................................................................... 120

                پ ـ پرده های قابل حمل     ..................................................................................................... 120

            مشخصات و جنس پرده ها......................................................................................................... 120

    

    فصل چهارم: بررسی فضاهای جمعی و سابق آنها در ایران و جهان...................... 122

    ويژگي‌هاي عام فضاهاي جمعي ................................................................................................122

    ساختمان‌ها و فضاهاي همگاني ايران در دوره بعد از اسلام................................................................ 124

    كاروانسراهاي ايران....................................................................................................... 124

    پيشينه تاريخي                                                                                 125

    ويژگي‌هاي معماري كاروانسراهاي ايران................................................................... 127

    ميادين129

    ميدان، فضايي شهري براي گفت و گو..................................................................... 129

    نتيجه                                                                                           131

    ميدان‌هاي پياده شهري ..................................................................................................................... 132

    تاريخچه مختصري از ميادين سنتي در ايران ....................................................... 136

    تاريخچه مختصري از ميادين اروپايي ................................................................. 140

    آگوارا                    141

     فوروم                                                                                 141

    پياتزا                                                                                    142

    انواع ميدان...................................................................................................... 143

        ميدان‌هاي عمومي.................................................................................................................................... 143

        ميدان‌هاي تجاري.................................................................................................................................... 143

        ميدان حكومتي....................................................................................................................................... 143

        ميدان‌هاي نظامي...................................................................................................................................... 144

        ميدان‌هاي محله‌اي................................................................................................................................... 144

     ميدان‌هاي ارتباطي.......................................................................................................... 144

    ميدان ورزشي......................................................................................................................................... 144

    بررسي نمونه‌هايي از ميادين ايراني............................................................................................. 145

     ميدان نقش جهان                                                                                    145

             ميدان امام خميني در همدان................................................................................................ 148

             حرم مطهر امام رضا ...................................................................... 149

      بازار ............................................................................................................. 149

    مقدمه............................................................................................................................................... 149

                مشخصات كاربردي عناصر متشكله بازارها و مراكز محله..................................................................................... 151

                بازار مكان بنيادهاي جمعي.......................................................................................................................... 152

                نقش بازار در شهرهاي ايران (هسته اجتماعي- فرهنگي)..................................................................................... 153

                بازار و توان فرهنگي آن............................................................................................................................... 154

                بازار و محيط اقتصادي شهرها...................................................................................................................... 155

                خصوصيات فضايي معماري معاصر....................................................................................................... 156

                فضاهاي همگاني در هم‌جواري‌هاي معماري معاصر ايران........................................................ 157

    فصل پنجم :بررسی اجمالی اصول پایدار درمعماری ایران................................... 160

    مقدمه.................................................................................................................................. 160

    رابطه فرهنگ ومعماري.......................................................................................................... 168

    معماري تاثير عوامل فرهنگي بر فرم .................................................................................... 171

         الف- اهميت مفهوم شكل يا فرم در فرهنگ معماري........................................................................................ 171

       ب: عوامل فرهنگي موثر در شكل گيري فضاي معماري...................................................................................... 175

         ج: بازتاب فرهنگ در صورت فضاي معماري.................................................................................................... 177

      مباني فرهنگ ايران و تاثير آن بر معماري............................................................................................. 177

    

    مفهوم سير از ظاهر به باطن در معماري اسلامي ايران......................................................................... 182

    عوامل بنيادي معماري در ايران............................................................................................................. 183

    اصل سير از كثرت به وحدت................................................................................................................ 184

    اصل سير از ظاهر به باطن..................................................................................................................... 185

    اصل فراوري و انتظاع از طبيعت........................................................................................................... 186

    اصل ساماندهي اهداف كاركردي ، سازه اي و كالبدي.......................................................................... 186

    شفافيت ( گسترة پهنة ديد ).................................................................................................................. 187

    هندسه        .......................................................................................................................................... 188

    هندسه علمي.......................................................................................................................................... 189

    هندسه شهودي....................................................................................................................................... 189

    انعكاس.................................................................................................................................................. 192

    اصل درون گرايي در عين برونگرايي................................................................................................... 192

    درون گرايي........................................................................................................................................... 193

    تقارن...................................................................................................................................................... 195

    تقارن به مثابه اصلي زيبا شناختي.......................................................................................................... 197

    تقارن به عنوان اصلي در ساخت و ساز................................................................................................ 197

    مركزيت.................................................................................................................................................. 199

    محور گرايي........................................................................................................................................... 200

    سياليت ( گسترش پهنة ديد )................................................................................................................ 201

    تباين يا نا همگوني................................................................................................................................. 201

    تعادل و توازن........................................................................................................................................ 202

    سلسله مراتب، تداوم (سلسله مراتب دسترسی) (اصل رده‌بندی فضايی)............................................. 204

    

    اصول و روشهای طراحي شهري....................... 206

    فضاي خارجي ، فضاي داخلي........................ 207

    اصل سادگي و فضاي محصور در شهر ايراني........... 209

    خصوصيت ايستايي و پويايي فضاي محصور............. 210

    اصل مقياس و تناسب .......................... 211

    اصل فضاهاي متباين........................... 212

    اصل قلمرو .................................. 212

    اصل تركيب ( كمپوزيسيون ) ................... 213

    آگاهي از فضا................................ 213

    بخش دوم: نمونه های تطبیقی   ................................................................. 215

     مقدمه............................................................................................................215

    مرکز فرهنگی ژورژ پمپیدو .................................................................................................................. 215

    سیتی هال لندن...................................................................................................................................... 221

    مجموعه تالار شهر جدید توکیو............................................................................................................. 224

    تالار شهر بوستون ................................................................................................................................. 225

    نمونـه های داخلی................................................................................................................................. 228

    سیتی هال تهران..................................................................................................................................... 228

    تالار شهر تبریز....................................................................................................................................... 29

    بخش سوم: مطالعات زمینه .............................................................................. 231

    بازشناسی شهر مشهـد........................................................................................................................... 231

    چگونگی پیدایش شهـر مشهـد............................................................................................................. 231

    سلسله مراتب رشـد تاریخی شهر مشهـد.............................................................................................. 232

     موقعیت جغرافیایی شهـر مشهـد......................................................................................................... 234

     مطالعات اقتصادی................................................................................................................................. 235

     مطالعات جمعیتی.................................................................................................................................. 236

     عوامل اصلی رشد جمعیت شهر مشهـد.............................................................................................. 237

    نقاط و عناصـر شاخص شهر مشهـد.................................................................................................... 238

    تغییرات کالبـدی در قرن حاضر............................................................................................................ 240

    ساختار کالبـدی در قرن حاضر............................................................................................................. 241

    الگوی توسعـه شهـر مشهـد.................................................................................................................. 241

    مطالعات اقليمي و بررسيهاي محيطي شهر مشهد..................................................... 242

    موقعیت جغرافیایی شهر مشهد ..................................................................................................................  242

    دما ...................................................................................................................................................... 243

    رطوبت نسبی......................................................................................................................................... 244

    تجزیه و تحلیل بارندگی .......................................................................................................................... 244

    وزش باد .............................................................................................................................................. 247

    تابش آفتاب ........................................................................................................................................... 248

    شرایط حرارتی در فضای آزاد ................................................................................................................... 248

    پیشنهادات ماهانی ................................................................................................................................... 248

    پیشنهادات انجمن معماران آمریکا............................................................................................................... 249

    پیشنهادات طراحی در مشهد...................................................................................................................... 250

    جهت استقرار ساختمان ............................................................................................................................ 253

    جهت استقرار ساختمانهای یک طرفه ........................................................................................................... 258

    جهت استقرارساختمانهای دو طرفه .............................................................................................................  259

    بافت مجموعه .......................................................................................................................................  260

    الگوی اشغال زمین .................................................................................................................................. 262

    انتخاب مصالح ساختمانی ......................................................................................................................... 262


    عوامل موثر در مکانیابی پروژه....................................................... 263

    دلایل انتخاب سایت.......................................................................................................................... 263

             از دیدگاه عملکردی و کارایی.................................................................................................... 263

              همجواری ................................................................................................................................ 263

              جوابگویی به نیازهای گروه های ذینفع .................................................................................. 264

              مساحت..................................................................................................................................... 264

            مقیاس دانه بندی......................................................................................................................... 264

            مناسب مکانی.............................................................................................................................. 264

            انطباق با کاربری اراضی شهر ی................................................................................................ 264

                 دسترسی به شبکه معابر ............................................................................................................. 266

    هماهنگی با جهت توسعه شهر .................................................................................................... 267

    خوانایی سایت ............................................................................................................................. 267

    

    حوزه سوم: تجزیه وتحلیل............................................................ 269

      تبیین برنامه ها و اهداف پروژه...................................................................................................... 270

    شناسایی جمعیت مخاطب  .......................................................................................................... 270

             تبیین کلیت فعالیت ها وفضاهای پروژه........................................................................................ 271

    تدوین مبانی نظری پروژه................................................................................. 273

              مبانی نظری عام...................................................................................................................... 273

              مبانی نظـری خاص پروژه...................................................................................................... 275

    تعیین اجزاء وتدقیق برنامه فیزیکی.................................................................. 277

           فضای شهری و مردمی.................................................................................................................. 277

           فضاهای مؤثـر در ایجاد یک فضای اجتماعی زنـده و پویا.......................................... 277

           فضای شهـری روباز (میدان یک فضای همگانی).......................................................... 278

           فضاهای شهری سربسته................................................................................................................. 279

          فضای همگانی سرپوشیده............................................................................................................... 279

          سـرسـرا (فضای اطلاع رسانی)...................................................................................................... 281

          فروشگاه مرکـز ............................................................................................................................... 282

          تریا ............................................................................................................................................... 2872

          رستـوران........................................................................................................................................ 282

          نمایشگاه ها..................................................................................................................................... 283

          نمایشگاه دائمی مرکز....................................................................................................................... 283

           نمایشگاه های موقت (عناصـر جامعـه مدنی مرکز)............................................................ 283

           سالنهای سخنـرانی.......................................................................................................................... 285

           تالار............................................................................................................................................... 285

           چیـدمان تالار ................................................................................................................................ 285

           صنـدلی.......................................................................................................................................... 286

            بالکن............................................................................................................................................. 287

            راهروهای تالار................................................... 287

            صوت و اکوستیک در تالار .............................. 288

            حجـم................................ 289

            فرم..................................... 289

            طنین............................................... 290

           نورپـردازی تالار................................................... 291

           خروجی ها و ورودی های سالن....... 291

           سالن انتظار یا لابی........... 292

           نکاتی در مورد طراحی سالن انتظار........... 292

           سالن گردهمایی شهـری.................................... 292

           اتاق مترجمین ................................. 293

                   اتاق خبرنگاران....293

                   اتاق کنترل ............293


           فضای مختص تشریفات.............................. 294

           فضای مخصوص فیلم برداری..................... 294

           سالن با ظرفیت اندک ................................ 295

           سالنهای چنـدمنظـوره................................ 295

           فضاهای همگانی در جهت تقویت عناصـر جامعـه مدنی ............ 296

           حوزه مربوط به ارگانهای غیـردولتیNGO.......................... 296

           فضای مربوط به احزاب سیاسی............... 298

           فضای پاسخگـویی مسئولان..................... 298

           کتابخانـه مرکز........................... 299

           قفسه باز................... 299

           قسمت مطالعه.................... 299

            قسمت قفسه بسته................................. 299

           بخش اینترنت......................................... 299

            حـوزه اداری مرکز .....................299

           مدیـریت مرکز «بخش روابط عمومی»......... 300

           حـوزه معاونت امور اداری و مالی.......................... 301

           حـوزه معاونت فنی............................... 301    

           بخش خدمات ...................... 302

           سرویس های بهـداشتی....................................... 302

           پارکینگ............................................. 302

           نمازخانـه........................................... 302

    حوزه چهارم: طراحی................ 303

     تحلیل وآنالیز سایت................................................. 304

     تجزیه وتحلیل زمین طرح................................ 304

     هندسه زمین طرح........................................... 304

    سیستم های دسترسی.............................................. 304

    محورهای دید مطلوب................... 305

    دید از خارج از سایت به درون سایت.................305

    دید از درون سایت به خارج سایت.................. 305

    کاربری های مجاور سایت....................................... 306

    ابعاد و شیب زمین.......................................... 306

    نتایج سایت آنالیز.......................................................... 306

    ملاحظات معماری مجموعه..................................... 308

    ملاحظات سازه ای مجموعـه.......................... 310

    ملاحظات تأسیساتی مجموعـه...................................... 311

    ارائه برنامه فیزیکی........................................ 312

    ارائه مدارک نهایی.............................. 320